تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن مو چیست؟

تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن مو نوعی اختلال روانی است که در آن فرد به طور وسواسی و غیرقابل کنترلی موهای خود را می‌کَند یا می‌شکند. این اختلال در رده اختلالات وسواس فکری- عملی (OCD) طبقه‌بندی می‌شود و در موارد شدید، می‌تواند تاثیرات بدی بر سلامت روان و کیفیت زندگی داشته باشد. برای آشنایی بیشتر با دلایل و راهکارهای درمان این اختلال ادامه مطلب را از دست ندهید.

علت کندن موی سر

عوامل زیر ممکن است خطر بروز اختلال تریکوتیلومانیا را افزایش دهد:

علت بروز این اختلال هنوز نامشخص است؛ اما مانند بسیاری از اختلالات پیچیده دیگر، تریکوتیلومانیا احتمالا ناشی از ترکیب عوامل ژنتیکی و محیطی است.

سابقه خانوادگی: ژنتیک در بروز این اختلال تاثیرگذار است.

سن: تریکوتیلومانیا در بیشتر مواقع در اوایل سنین نوجوانی، یعنی 10 تا 13 سالگی، بروز می‌کند و در اغلب افراد، این مشکل در طول زندگی باقی خواهد ماند. نوزادان نیز ممکن است مستعد کندن مو باشند؛ اما معمولا خفیف است و بدون درمان و خود به خود برطرف می‌شود.

اختلالات دیگر: ممکن است افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا به سایر اختلالات روانی، مانند افسردگی، اضطراب و اختلال وسواس فکری عملی نیز مبتلا باشند.

استرس: شرایط و موقعیت‌های پراسترس می‌توانند سبب تحریک تریکوتیلومانیا در برخی از افراد شود.

کندن ابرو

برخی افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا موهای ابروی خود را نیز می کَنند. این افراد در برابر تمایل به کندن ابروهایشان مقاومت کمی دارند و ممکن است از انگشتان، موچین یا هر ابزار دیگری برای این کار استفاده کنند. افرادی که فقط ابروهای خود را می کنند، به نوع خفیفی از بیماری کندن مو دچار هستند.

برخی افراد در ناحیه ابرو احساس خارش یا سوزن سوزن شدن دارند و در پاسخ، موهای خود را می کَنند. برخی دیگر به دلیل نگرانی از ظاهر خود یا برای مقابله با استرس، ابروهای خود را می کَنند یا بیش از حد اصلاح می کنند.

درمان تریکوتیلومانیا

تحقیق در خصوص درمان اختلال ترکوتیلومانیا محدود است. با این حال برخی از گزینه های درمان به بسیاری از افراد کمک می کند میزان کندن مو را کاهش دهند یا به طور کامل آن را متوقف کنند.

معکوس سازی عادت: رفتار درمانی، درمان اولیه برای تریکوتیلومانیا است. فرد مبتلا یاد می گیرد که چگونه موقعیت هایی را که احتمال دارد موهای خود را  بکند تشخیص دهد و رفتارهای دیگر را جایگزین آن کند.  معکوس کردن عادت، شامل هدایت سریع دست از موها به جای دیگری و یا رفتارهای جایگزین مثل مشت کردن انگشتان می باشد.

درمان شناختی: این درمان می تواند به فرد مبتلا کمک کند تا باورهایی را که به تریکوتیلومانیا منجر می شوند شناسایی کرده و آنها را تغییر دهد.

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد: در طی این درمان به فرد کمک می شود تا تمایل به کندن موها را بدون کندن مو بپذیرد. یعنی با میل به کندن مو کنار بیاید، بدون این که موهایش را بکند.

درمان هایی که به سایر اختلالات سلامت روان که اغلب با تریکوتیلومانیا مرتبط هستند، مانند افسردگی، اضطراب یا سوء مصرف مواد کمک می کنند، می توانند بخش مهمی از درمان باشند.

دارو برای درمان تریکوتیلومانیا

اگرچه تاکنون هیچ دارویی از طرف سازمان غذا و دارو برای درمان تریکوتیلومانیا تایید نشده است، بعضی از دارو ها می توانند در کنترل علائم مشخصی کمک کننده باشند.

برای مثال ممکن است پزشک دارو های ضدافسردگی برای فرد مبتلا تجویز کند.

عوارض کندن مژه

اگر فرد دچار تریکوتیلومانیا باشد، کندن مژه ها ممکن است مشکلات زیادی را برای او به دنبال داشته باشد. از آنجا که مژه ها از چشم ها در برابر گرد و غبار و عوامل محرک محافظت می کنند، کندن آنها ممکن است احتمال ابتلا به عفونت ها و آسیب های چشمی را افزایش دهد. این کار ممکن است به پلک آسیب بزند و باعث شود مژه ها دیرتر یا سخت تر رشد کنند.

عوارض کندن موی سر از ریشه

اگرچه ممکن است تریکوتیلومانیا مشکلی جدی به نظر نرسد، اما می تواند تاثیرات منفی اساسی بر زندگی فرد مبتلا داشته باشد، مانند:

اختلال عاطفی: بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال، احساس شرمندگی، تحقیر و خجالت زدگی را گزارش می کنند. این افراد ممکن است عزت نفس پایین، افسردگی و اضطراب را تجربه کنند.

مشکل در عملکرد اجتماعی و کاری: ممکن است خجالت زدگی ناشی از ریزش مو سبب اجتناب از شرکت در فعالیت های اجتماعی و موقعیت های شغلی شود. گاهی افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا برای پوشاندن بخش های بدون مو، از کلاه گیس یا مژه مصنوعی استفاده می کنند.

آسیب دیدگی پوست و مو: کندن موها به طور دائم می تواند سبب زخم و آسیب دیدگی، مثل عفونت پوست سر و یا هر بخش دیگری از بدن شود و به صورت دائمی بر رشد مو تاثیر بگذارد.

علت کندن موی سر در کودکان

در مورد برخی کودکان، کندن مو ممکن است نوعی مکانیسم مقابله‌ای در دوران پراسترس باشد. این رفتار ممکن است حس موقتی از آرامش یا حواس پرتی از احساسات یا موقعیت‌های طاقت فرسا ایجاد کند. عمل کندن مو، نوعی بروز احساس فیزیکی است که توجه کودک را از دردهای عاطفی منحرف می سازد. همچنین ممکن است در موقعیت هایی که کودک احساس ناتوانی یا اضطراب دارد، نوعی احساس کنترل برای او فراهم آورد.

در حالی که برخی کودکان ممکن است بدون ابتلا به سایر اختلالات روانی، اختلال کندن مو را تجربه کنند، این عارضه ممکن است به بیماری های زیر نیز مرتبط باشد:

• اختلال وسواس فکری- عملی (OCD)
• اختلالات تیک
• اختلالات اضطرابی
• اختلالات افسردگی
• اختلال کم توجهی- بیش فعالی (ADHD)

درمان کندن مژه و ابرو

اگر فرد مژه های خود را بکند، ممکن است پزشک به او پماد چشمی را توصیه کند. پماد چشم برای استعمال روی پلک کاربرد دارد و این ناحیه را مرطوب نگه می دارد و به رشد مجدد مو کمک می کند. مژه ها معمولا در عرض 6 تا 10 هفته دوباره رشد می کنند، اما اگر پلک ها بر اثر کندن مژه آسیب دیده باشد، ممکن است این روند طولانی تر شود.

در مورد ابرو، پزشک ممکن است مصرف ویتامین هایی مانند آهن، امگا3، بیوتین و یک مولتی ویتامین را توصیه کند. اما در کل لازم است پزشک یا متخصص سلامت روان به فرد مبتلا در بهبود اختلال کندن مو کمک کند.

ترک عادت کندن موی سر

یکی از روش های درمان اختلال کندن مو، روان درمانی و روشی به نام روان درمانی بازگشت از عادت نام دارد. این روش شامل افزایش آگاهی فرد نسبت به رفتارها و الگوهای رفتاری خود می شود. با ایجاد این آگاهی، به فرد آموزش داده می شود که چگونه عاداتی مانند کندن مو را ترک کند. این روش در میان های گزینه های درمانی بیماری کندن مو بیشترین احتمال موفقیت را دارد.

سخن پایانی

تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن مو ممکن است تاثیر زیادی بر سلامت روان بگذارد. افراد مبتلا به این اختلال، اغلب احساس شرم، خجالت یا گناه می کنند. خوشبختانه راهکارهای مختلفی برای مدیریت این عارضه وجود دارد. برای تشخیص دقیق این عارضه، به پزشک مراجعه کنید و از او برای درمان راهنمایی بخواهید.

منابع: clevelandclinic، webmd