سیگار الکترونیکی (e-cigarette) یا ویپ دستگاهی است که بهجای سوزاندن تنباکو، مایع نیکوتین و طعمدهندهها را گرم میکند تا فرد بتواند بخار حاصل را استنشاق کند. سیگارهای الکترونیکی در انواع مختلف مثل سیگارمانند، قلمی و مخزن دار وجود دارند.
- یک مخزن که مایع را نگهداری میکند (قابل پر کردن است)؛
- یک المنت که مایع را به ذرات قابل تنفس تبدیل میکند؛
- یک باتری برای تأمین انرژی المنت؛
- دکمه پاور یا سنسور (در برخی مدلها حسگری وجود دارد که هنگام استنشاق فعال میشود)؛
- دهانه برای استنشاق دود.
تفاوت ویپ با سیگار چیست؟
ویپ و سیگار هر دو با استنشاق نیکوتین و سایر مواد به ریهها ارتباط دارند. اما تفاوت عملی در این است که سیگارهای الکترونیکی مایع را گرم میکنند تا دود تولید کنند، در حالی که سیگارها تنباکو را میسوزانند و دود تولید میکنند.
آیا ویپ بهتر از سیگار است؟
اغلب تصور میشود ویپ از سیگار کشیدن ایمنتر است، اما ویپ نیز مشکلات سلامتی ایجاد میکند. هر دو (ویپ و سیگار) اعتیادآور هستند و مواد شیمیایی بالقوه خطرناک را وارد بدن میکنند. وقتی تنباکو میسوزد، غلظت بسیاری از این مواد شیمیایی بیشتر میشود. ویپ تاکنون به اندازه کافی کاربرد نداشته است تا بتوان بهدرستی قضاوت کرد که در درازمدت چه آسیبهایی ممکن است ایجاد کند.
ویپ چه تأثیری بر ریهها دارد؟
ذرات استنشاقی در ویپ میتوانند باعث التهاب (تورم) و تحریک ریهها شوند. این امر ممکن است منجر به آسیب ریه مانند ایجاد زخم و تنگ شدن مجاری هوایی شود که وظیفه وارد و خارج کردن هوا را بر عهده دارند. محققان هنوز تمام تاثیرات ویپ بر بدن را بهطور کامل نمیدانند.
چه خطراتی در ویپ وجود دارد؟
خطرات ویپ شامل آسیب به ریهها و سایر اعضای بدن، مشکلات تنفسی، اعتیاد و … است. معمولاً مردم ویپ را ایمنتر از سیگار دانستهاند، اما در واقع اینطور نیست.
مشکلاتی که ویپ ممکن است ایجاد کند عبارتند از:
- آسم: استفاده از ویپ ممکن است خطر ابتلا به آسم و سایر بیماریهای ریوی را افزایش دهد و آسم قبلی را تشدید کند.
- زخم شدن ریه: دیاستیل (یک ترکیب شیمیایی موجود در برخی طعمدهندهها) ممکن است باعث «برونشیولیت انسدادی» شود که منجر به ایجاد زخم دائمی در ریهها میگردد.
- آسیب به اندام ها: علاوه بر ریهها، نیکوتین و سایر اجزای مایع الکترونیکی ممکن است به قلب و مغز آسیب برسانند. می دانیم که نیکوتین میتواند رشد مغز را مختل کند، فشار خون را افزایش دهد و باعث گرفتگی عروق می شود.
- آسیب ریه مرتبط با استفاده از سیگار الکترونیکی یا ویپ: یک وضعیت جدی ریوی است که میتواند به آسیب گسترده ریه منجر شود و علائمی مانند سرفه، تنگی نفس و درد قفسه سینه ایجاد کند. این وضعیت ممکن است کشنده باشد.
- اعتیاد: نیکوتین بسیار اعتیادآور است. تغییراتی در مغز ایجاد میکند که میل به مصرف مداوم را تشدید میکند. ممکن است نتوانید به راحتی ویپ را ترک کنید. حتی مایعاتی که ادعا دارند بدون نیکوتین هستند معمولاً حاوی مقادیر اندکی نیکوتین هستند.
- سیگار کشیدن: بسیاری افراد با ویپ شروع میکنند و نهایتاً به سیگار کشیدن گرایش پیدا میکنند، که حاوی مقادیر بالاتری از مواد مضر است.
- قرار گرفتن غیرمستقیم اطرافیان در معرض دود: ویپ دود تولید نمیکند، اما اطرافیان در معرض نیکوتین و دیگر مواد شیمیایی موجود در هوا قرار می گیرند.
- انفجار دستگاه: مواردی گزارش شده که باتری دستگاه ویپ منفجر شده و موجب صدمات جدی و سوختگی شده است.
- سرطان: بعضی ترکیبات موجود در مایعات نیکوتین شناخته شدهاند که میتوانند سرطانزا باشند.
عوارض جانبی ویپ چیست؟
عوارض کوتاهمدت ویپ شامل موارد زیر است:
- سرفه؛
- تنگی نفس؛
- تحریک چشم؛
- سردرد؛
- خشکی و تحریک دهان و گلو؛
- حالت تهوع.
آیا ویپ مزیت دارد؟
شاید شنیده باشید که مزایایی مانند «ایمن بودن» یا «کمک به ترک سیگار» برای ویپ گفته شدهاند. برخی افراد از ویپ استفاده میکنند زیرا تصور میکنند اگر سایر روشهای ترک سیگار موفق نبودهاند، ویپ میتواند به آنها کمک کند. متأسفانه ممکن است در عوض به خود ویپ معتاد شوند؛ بنابراین مزایای ویپ برای ترک سیگار آنچنان که به نظر می رسد قابل اتکا نیست. اگر شما اصلاً سیگاری نیستید، ویپ هیچ فایده قابل توجهی ندارد.
اغلب مردم فکر میکنند ویپ به اندازه سیگار بد نیست، اما دودی که استنشاق میشود حاوی نیکوتین و سایر ترکیبات مضر است. ویپ ایمن نیست و میتواند به مشکلات جدی سلامتی از جمله آسیبهای ریوی مرگبار منجر شود.
آیا ریهها پس از ویپ قابل ترمیم هستند؟
بخشی از آسیبهای ناشی از ویپ ممکن است با درمان یا در طول زمان بهبود یابند، اما آسیبهای دائمی مثل زخم ریه قابل برگشت نیستند. با گذشت زمان، تحریک مداوم ریهها میتواند به مشکلات مزمن سلامتی (مانند آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه) منجر شود که قابل بازگشت نیستند.
آیا استفاده از ویپ در دوران بارداری ایمن است؟
خیر. ویپ در دوران بارداری ایمن نیست. برخی مواد شیمیایی در سیگار و ویپ یکسان است. ویپ در دوران بارداری میتواند موجب وزن کم نوزاد، آسیب ریه و آسیب مغزی در جنین گردد.
آیا ویپ به ترک سیگار کمک میکند؟
استفاده از ویپ به عنوان روشی تأیید شده برای ترک سیگار پذیرفته نشده است. روشهای تأیید شده شامل استفاده از چسب نیکوتین، اسپری استنشاقی، قرص مکیدنی و آدامس نیکوتینی است. اگرچه ممکن است ویپ در برخی موارد به ترک سیگار کمک کند، اما احتمالاً به ترک کامل نیکوتین کمک نمی کند.
در یک مطالعه اخیر، تقریباً 18 درصد از افرادی که به ویپ روی آوردند توانستند سیگار را ترک کنند؛ تقریباً دو برابر افرادی که از روشهای دیگر استفاده کردند. با این حال، حدود 80 درصد از کسانی که سیگار را ترک کردند هنوز از ویپ استفاده می کنند. 91 درصد از افرادی که از سایر روشها استفاده کرده بودند، محصولات نیکوتینی را بهکلی ترک کرده بودند.
چگونه میتوان ویپ را ترک کرد؟
ترک ویپ مانند ترک سیگار یا هر عادت دیگری، یک فرآیند تدریجی است و نیازمند برنامهریزی دقیق است. برای این منظور میتوانید هدفگذاری کنید و کاهش تدریجی مصرف ویپ را در نظر بگیرید، تاریخ مشخصی برای ترک تعیین کنید و با پزشک، روانشناس یا مشاور مشورت نمایید. دوستان و خانواده را در جریان برنامهتان قرار دهید تا از شما حمایت کنند و انگیزهتان را حفظ کنند. همچنین میتوانید لیستی از دلایل ترک تهیه کرده و از وسوسهها و موقعیتهای تحریککننده دوری کنید. ورزش و انجام فعالیتهای جایگزین به کاهش وسوسه شدن کمک میکند و یادگیری روشهای آرامشبخش مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق نیز مؤثر است.
