هپاتیت چیست و چه انواعی دارد؟

هپاتیت (Hepatitis) به معنی التهاب در بافت کبد است و می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که بعضی از آنها قابل سرایت هستند و برخی مسری نیستند. از عواملی که باعث ایجاد هپاتیت می‌ شوند می‌توان به افراط در مصرف الکل، اثر برخی از داروها، آلودگی به باکتری و یا ویروس ها اشاره نمود. پنج نوع هپاتیت ویروسی وجود دارد؛ اما رایج ترین آنها هپاتیت A، B و C هستند. این ویروس ها بر کبد تأثیر می گذارند. برخی از علائم  آنها مشابه هستند، اما درمان های متفاوتی دارند.

علائم هپاتیت A چیست؟

این نوع ویروس منجر به عفونت طولانی مدت نمی شود. التهاب کبد در  عرض 2 ماه بهبود می یابد و معمولاً هیچ عارضه ماندگاری در کبد ایجاد نمی کند. راه اصلی ابتلا به هپاتیت A زمانی است که چیزی می خورید یا می نوشید که ویروس هپاتیت A در آن وجود دارد. بسیاری از اوقات این اتفاق در یک رستوران می افتد. اگر یک کارگر آلوده در آن جا پس از استفاده ازدستشویی دست های خود را خوب نشوید و سپس با غذا تماس پیدا  کند، ممکن است بیماری را به  افراد منتقل کند.

مواد غذایی که ممکن است به ویروس هپاتیت آ آلوده باشند

• میوه ها وسبزیجات
• صدف و برخی غذاهای دریایی خام
• آب یا یخی که از آب سالم تهیه نشده باشد
• آلودگی با مدفوع کسی که حامل ویروس است

ویروس هپاتیت A می تواند ماه ها در خارج از بدن زندگی کند. اگر به هپاتیت A مبتلا هستید، پزشک به دقت عملکرد کبد شما را بررسی خواهد کرد؛ اما  در بیشتر موارد به درمانی نیاز ندارد. این بیماری در برخی مناطق با واکسن قابل پیشگیری است.

علائم هپاتیت B

علائم مشابه هپاتیت A است و معمولاً تا 3 ماه پس از آلودگی با ویروس بروز می کند؛ اگرچه ممکن است از 6 هفته تا 6 ماه بعد ظاهر شوند. ویروس هپاتیت B حداقل 7 روز در محیط زنده می ماند؛ در حالی که هنوز می تواند باعث عفونت شود.

راه های ابتلا به ویروس هپاتیت B

• استفاده مشترک از سوزن های تزریق مواد مخدر
• تماس مستقیم با خون آلوده یا تزریق خون آلوده در سال های قبل از 1992(امروزه فراورده های خونی قبل از تزریق کاملا بررسی می شوند)
• مایعات بدن فردی که به این بیماری مبتلا شده است، به عنوان مثال با استفاده از تیغ یا مسواک مشترک با فردی که مبتلا به هپاتیت B است، یا دست زدن به زخم های باز فردی که مبتلا شده است.
• انتقال عمودی از مادر به جنین: اگر نوزاد حین تولد به هپاتیت B مبتلا شده است، باید در 12 ساعت اول پس از تولد تحت درمان قرار گیرد.

علائم هپاتیت C

علائم اولیه مانند هپاتیت A و B است و معمولاً 6 تا 7 هفته پس از ورود ویروس به بدن شما علائم بیماری آغاز می گردد. گاهی این علائم تا 6 ماه بعد هم به تاخیر می افتند. هپاتیت C می تواند تا 6 هفته در دمای اتاق، روی سطوح خانگی و کلینیک زنده بماند. ویروس در هوای آزاد می تواند حداقل 4 روز زنده بماند.

راه های ابتلا به ویروس هپاتیت  C

• استفاده از سوزن های مشترک
• تماس با خون آلوده یا تزریق خون (درسال های قبل از 1992)
• رابطه جنسی با فرد مبتلا
• ابتلا در حین تولد هم بندرت امکان دارد

به یاد داشته باشید، حتی اگر هیچ نشانه ای از بیماری وجود نداشته باشد، امکان سرایت همه انواع هپاتیت وجود دارد. برخی از انواع هپاتیت به خودی خود بهبود می یابند. اما برخی دیگر به موارد مزمن تبدیل می شوند و می توانند به کبد آسیب برسانند و باعث سیروز یا سرطان کبد شوند. اگر پزشک شما فکر کند که شما ممکن است به هپاتیت B یا C مزمن مبتلا باشید، ممکن است نمونه برداری کبد را انجام دهد. این بدان معناست که پزشک یک تکه بسیار ریز از کبد شما را با یک سوزن برمی دارد، سپس آن را برای بررسی میزان آسیب کبدی به آزمایشگاه می فرستد.

کلام آخر

مرکز پیشگیری از بیماری های واگیر آمریکا توصیه می کند که همه کودکان واکسن های هپاتیت A و B را دریافت کنند. اگر بزرگسالان به کشوری سفر می کنند که در آن شیوع بیماری وجود دارد یا اگر در معرض خطر بالای بیماری هستند، باید واکسینه شوند.