عقب افتادن پریود ممکن است دلایل متنوعی داشته باشد. اگر باردار نیستید، ممکن است پریود شما به دلیل اضافه وزن و یا استرس به تاخیر بیفتد. برخی شرایط مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و دیابت نیز می توانند روی چرخه عادت ماهانه تاثیر بگذارند.
بر اساس برخی تحقیقات، شیوع چرخه های نامنظم قاعدگی بسته به سن، شغل و موقعیت مکانی از 5 درصد تا 6/35 درصد متغیر است.
در دو دوره، نامنظمی چرخه قاعدگی طبیعی است؛ در ابتدای دوره بلوغ و در دوره پیش از یائسگی.
چرخه قاعدگی در اکثر زنانی که هنوز یائسه نشده اند، 28 روز است. اگرچه چرخه قاعدگی به طور طبیعی بین 21 تا 35 روز متغیر است.
اگر چرخه قاعدگی شما در این محدوده نیست، ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد:
استرس
استرس مزمن در عملکرد هورمون ها اختلال ایجاد می کند، روال روزانه را تغییر می دهد و حتی روی هیپوتالاموس، بخشی از مغز که مسئول تنظیم قاعدگی است، تاثیر می گذارد. استرس احتمالا یک از دلایل عقب افتادن پریود است.
در طول زمان استرس منجر به بیماری، افزایش و یا کاهش وزن ناگهانی می شود و همه این موراد روی چرخه قاعدگی تاثیر می گذارند.
کاهش وزن
کاهش وزن سریع یا بیش از حد، برای مثال اختلالات خوردن، می تواند باعث چرخه های نامنظم و حتی توقف آن شود.
انجام منظم تمرینات شدید مانند ماراتن نیز ممکن است باعث بینظمی چرخه قاعدگی شود.
اضافه وزن
همان طور که وزن کم منجر به تغییرات هورمونی می شود، زندگی با وزن زیاد نیز می تواند باعث اختلال در چرخه قاعدگی شود. چاقی احتمالا یک از دلایل عقب افتادن پریود است.
چاقی می تواند منجر به تولید بیش از حد استروژن، هورمون اصلی در تولید مثل، شود. استروژن بیش از حد منجر به چرخه های قاعدگی نامنظم شده و حتی می تواند باعث توقف کامل آن شود.
اگر پزشک تشخیص دهد که علت اختلال یا قطع قاعدگی شما چاقی است، باید سبک زندگی خود را تغییر دهید و وزن کم کنید.
برخی روش های پیشگیری از بارداری
شروع یا توقف استفاده از برخی روش های پیشگیری از بارداری منجر به تغییرات مشهودی در چرخه قاعدگی می شود. برخی از روش های پیشگیری که روی قاعدگی تاثیرگذارند، عبارتند از:
- قرص های ضد بارداری؛
- قرص مینی پیل پروژسترون؛
- ایمپلنت ضد بارداری؛
- آمپول ضد بارداری.
در صورت استفاده از روش های هورمونی پیشگیری از بارداری، بسیاری از افراد به جای قاعدگی، خونریزی شبیه به پریود – که به عنوان خونریزی در آستانه پریود یا خونریزی قطع پریود نیز شناخته میشود – را تجربه میکنند.
اختلالات تیروئید
تیروئید پر کار یا کم کار می تواند روی چرخه قاعدگی تاثیر بگذارد. غده تیروئید متابولیسم بدن را تنظیم می کند و متابولیسم هم روی هورمون ها تاثیر گذار است.
تیروئید پر کار یا کم کار اغلب با مصرف دارو درمان می شود.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
این سندرم باعث تولید اندروژن بیشتر می شود. به دلیل عدم تعادل هورمونی، کیست هایی در تخمدان تشکیل می شود. همین امر منجر به تخمک گذاری نامنظم یا توقف آن می شود. یکی از دلایل عقب افتادن پریود تنبلی تخمدان است.
مقاومت به انسولین با سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط است. به همین دلیل ممکن است تعادل سایر هورمون ها، مانند انسولین، نیز دچار اختلال شود.
تمرکز درمان در سندرم تخمدان پلی کیستیک بر تسکین علائم است. پزشک ممکن است برای کمک به تنظیم چرخه قاعدگی روش های پیشگیری از بارداری و یا سایر داروها را تجویز کند.
نارسایی زودرس تخمدان (POI)
بیشتر افراد بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی وارد یائسگی میشوند. زنانی که حدود ۴۰ سالگی یا زودتر دچار علائم یائسگی میشوند، ممکن است دچار نارسایی زودرس تخمدان یا یائسگی زودهنگام باشند.
حدود یک درصد از افراد پیش از ۴۰ سالگی به POI مبتلا میشوند. در حالی که این وضعیت میتواند بر اثر جراحی برداشتن تخمدانها ایجاد شود، علل دیگر آن شامل اختلالات ژنتیکی و بیماریهای خودایمنی است.
اگر قاعدگی شما قطع شده است و سایر علائم POI را دارید، برای انجام آزمایش و دریافت درمان با یک متخصص مشورت کنید.
سایر بیماریهای مزمن
بیماریهای مزمن مانند دیابت و بیماری سلیاک نیز میتوانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند.
تغییرات قند خون با تغییرات هورمونی مرتبط است، بنابراین اگرچه نادر است، اما دیابت کنترلنشده میتواند باعث نامنظم شدن قاعدگی شود.
بیماری سلیاک باعث ایجاد التهاب می شود، که میتواند به روده باریک آسیب برساند و مانع جذب مواد مغذی مهم شود. این مسئله ممکن است منجر به نامنظمی یا قطع قاعدگی شود.
سایر بیماریهای مزمنی که ممکن است باعث بینظمی چرخه قاعدگی شوند عبارتند از:
- سندرم کوشینگ؛
- هیپرپلازی مادرزادی آدرنال؛
- سندرم آشرمن.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر دورههای قاعدگیتان نامنظم است یا پریود شما عقب افتاده است اما مطمئن هستید که باردار نیستید، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
در صورت امکان، تغییرات چرخه قاعدگی و سایر علائمی که دارید را یادداشت کنید. این اطلاعات به پزشک کمک میکند علت اصلی را دقیقتر مشخص کند.
در موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی شدید؛
- تب؛
- درد شدید؛
- تهوع و استفراغ؛
- خونریزی بیش از 7 روز؛
- خونریزی پس از یائسگی.
کلام آخر
همانطور که هر فرد با دیگری متفاوت است، چرخه قاعدگی هر فرد نیز متفاوت است. اگرچه طول چرخه به طور کلی ۲۸ روز در نظر گرفته میشود، اما میتواند بین ۲۸ تا ۳۵ روز متغیر باشد.
گاهی بینظمی چرخه قاعدگی میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد؛ از استرس مزمن گرفته تا نوسانات وزنی یا قطع و شروع دوباره مصرف داروهای پیشگیری از بارداری.
