آتروفی سیستم چندگانه(MSA)

آتروفی سیستم چندگانه یک بیماری نادر است که باعث از دست دادن تعادل و هماهنگی، کُندی حرکات، سفتی عضلات و تغییراتی در گفتار و کنترل عملکردهای بدن می‌شود.

 گاهی برخی از علائم آن، مانند کُندی حرکات، سفتی عضلات و عدم تعادل، با بیماری پارکینسون اشتباه گرفته می شود.

درمان قطعی ای برای MSA وجود ندارد؛ اما به کمک دارو درمانی و تغییر سبک زندکی می توان علائم را مدیریت کرد.

علائم آتروفی سیستم چندگانه

آتروفی سیستم چندگانه بسیاری از قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و علائم آن معمولاً در بزرگسالی، به‌ویژه در دهه 50 یا 60 زندگی، شروع می‌شود بر اساس علائم، MSA به دو نوع پارکینسونی و مخچه ای تقسیم می شود:

نوع پارکینسونی

این نوع،  شایع تر است و علائم آن شبیه علائم بیماری پارکینسون است. برخی از علائم عبارتند از:

• سفتی عضلات؛
• مشکل در خم کردن دست و پا؛
• کُندی حرکت؛
• لرزش در هنگام استراحت یا حرکت دادن دست ها و پا ها؛
• گفتار نامفهوم، اختلال در حرکات دهان و لب‌ ها، صدای یکنواخت؛
• مشکل در حفظ تعادل.

 

نوع مخچه ای

علائم این نوع بیشتر مربوط به هماهنگی ضعیف عضلانی (آتاکسی) است. برخی از علائم آن عبارتند از:

• مشکل در حرکت و هماهنگی عضلات، عدم تعادل و عدم توانایی در راه رفتن به طور پیوسته؛
• گفتار نامفهوم، اختلال در حرکات دهان و لب‌ ها، صدای یکنواخت؛
• تغییراتی در بینایی، دوبینی یا تاری دید، مشکل در تمرکز چشم‌ها ؛
• مشکل در جویدن و بلع.

علائم عمومی آتروفی سیستم چندگانه

در هر دو نوع آتروفی سیستم چندگانه، سیستم عصبی خودکار به درستی کار نمی کند. سیستم عصبی خودکار عملکردهای غیرارادی بدن مانند فشار خون را کنترل می کند. هنگامی که این سیستم به درستی کار نکند، می تواند سبب بروز علائم زیر شود:

کاهش فشار خون وضعیتی که به عنوان افت فشار خون ارتواستاتیک نیز شناخته می شود.

افرادی که به این نوع فشار خون پایین مبتلا هستند، در صورت تغییر وضعیت از نشسته یا دراز کشیده به حالت ایستاده احساس سرگیجه یا سبکی سر دارند و حتی ممکن است غش کنند. همه مبتلایان به MSA افت فشار خون وضعیتی را تجربه نمی کنند.

 همچنین ممکن است فشار خون افراد مبتلا به MSA در هنگام دراز کشیدن به طرز خطرناکی بالا رود، که به آن فشار خون در حالت درازکش نیز گفته می شود.

مشکلات سیستم گوارش و دفع

• یبوست
• از دست دادن کنترل مثانه یا روده ( بی اختیاری)

تغییر در میزان تولید عرق

• تولید عرق کمتر
• عدم تحمل گرما (زیرا کمتر عرق می کنند)
• کنترل ضعیف دمای بدن (اغلب باعث سردی دست ها یا پاها می شود.)

شرایطی که بر خواب تاثیر می گذارد

• خواب آشفته؛ فرد در حین خواب به طور فیزیکی اعمالی را انجام می دهد که با محتوای رویایش همخوانی دارد.
• وقفه تنفسی یا آپنه خواب
• صدای سوت بلند هنگام نفس کشیدن

علائم جنسی

• اختلال نعوظ
• از دست دادن میل جنسی

 

علائم قلبی عروقی

 تغییر رنگ در دست و پا

علائم روانپزشکی

       مشکل در کنترل احساسات، مانند خندیدن یا گریه کردن در زمانی که انتظار نمی رود.

 

علت بیماری

هنوز علت دقیق آتروفی سیستم چندگانه مشخص نیست. برخی از محققان در حال بررسی نقش احتمالی ژنتیک یا عوامل محیطی مانند سموم هستند؛ اما شواهد قابل توجهی در این زمینه وجود ندارد. در بیماران مبتلا به MSA، بخش‌هایی از مغز کوچک می‌شوند (آتروفی) و تجمع پروتئینی به نام آلفا-سینوکلئین در بافت مغز مشاهده می‌شود که ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشد.

 

عوامل خطر آتروفی سیستم چندگانه

یک عامل خطر مهم برای آتروفی سیستم چندگانه (MSA)، وجود اختلال خواب REM است. در این اختلال، فرد در مرحله خواب REM (حرکت سریع چشم) حرکات فیزیکی هماهنگ با رویاهای خود انجام می‌دهد. اکثر بیماران مبتلا به MSA سابقه این اختلال خواب را دارند.

 

یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به بیماری، عدم عملکرد صحیح سیستم عصبی خودکار است. علائمی مانند بی اختیاری ادرار می تواند نشانه اولیه MSA باشد.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر هریک از علائم ذکر شده را دارید، به پزشک مراجعه کنید.همچنین اگر در حال حاضر به این بیماری مبتلا هستید، در صورت تشدید علائم و یا بروز علائم جدید مراجعه به پزشک ضروری می باشد.

 

تشخیص آتروفی سیستم چندگانه

هیچ آزمایش اختصاصی ای برای تشخیص MSA وجود ندارد. بیماری اغلب بر اساس علائم تشخیص داده می شود، اگرچه به طور بالقوه ممکن است با بیماری پارکینسون اشتباه گرفته شود؛ اما یک تشخیص افتراقی مهم، عدم تاثیر داروهای پارکینسون‌ است.

با توجه به این که معمولا در ابتدا به‌دلیل شباهت‌های این دو بیماری، داروی پارکینسون تجویز‌ می‌شود، در صورت عدم تاثیر این داروها، پزشکان می‌توانند وجود بیماری را تشخیص دهند.

 

پارکینسون یا MSA؟

فرد احتمالا به MAS  مبتلا است، اگر:

• علائم بیماری به سرعت پیشرفت می کند؛
• در مراحل اولیه بیماری زمین خورده است؛
• گفتار فرد به شدت تحت تاثیر بیماری قرار گرفته و دچار اختلال شده است؛
• نفس نفس می زند و موقع تنفس صدای سوت مانند تولید می شود.

 

درمان

اگرچه MSA یک بیماری پیشرونده و بدون درمان قطعی است، اما ترکیبی از داروها، درمان‌های توانبخشی و تغییرات سبک زندگی می‌تواند به بیماران کمک کند تا علائم خود را بهتر مدیریت کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.