تالیف: دکتر نگین پرویز (پزشک عمومی)

بیماری درماتیت سبورئیک یک بیماری شایع است که به دو فرم شیرخواران و بالغین تقسیم می شود.

در فرم شیرخواران بیماری خوش خیم و خود بهبود شونده می باشد، ولی در فرم بالغین بیماری طولانی (مزمن) و عود کننده است.

مشخصه بیماری وجود پلاک های زرد – قرمز با پوسته های نازک با حدود کاملا مشخص، اغلب در نواحی با تراکم بالای غدد سباسه، مانند صورت و سر، قفسه سینه، بین سینه ها، زیر بغل و کشاله ران است.

علت درماتیت سبورئیک چیست؟

علت اصلی آن شناخته شده نیست و چندین فاکتور را در فعالیت بیماری دخیل می دانند، از جمله فعالیت غدد سباسه تحت تاثیر هورمون ها که این بیان کننده علت تشدید بیماری در چند ماه اول زندگی و بعد از بلوغ می باشد.

از علل دیگر آن می توان به فعالیت یک مخمر ساکن در پوست و مصرف برخی داروها اشاره کرد.

سابقه خانوادگی مثبت بیان کننده حساسیت فردی برای این بیماری است.

تغییر فصل و کاهش رطوبت و کاهش دما باعث تشدید بیماری در فصل زمستان و اوایل بهار و بهبود نسبی آن در فصل تابستان می شود.

مصرف برخی از داروها باعث تشدید بیماری می شود، از جمله گریزوفولوین، سایمتیدین، متیل دوپا، آرسنیک، طلا، بوسپیرون، کلرپرومازین، هالوپریدول، اینترفرون آلفا و فنوتیازین.

بسیاری از اختلالات عصبی باعث تشدید درماتیت سبورئیک می شود؛ اختلالات عصبی به علت عدم حرکت صورت باعث تجمع سبوم و در نتیجه تشدید بیماری می شود، از جمله آنها می توان به پارکینسون، آلزایمر، سکته مغزی، تشنج و عقب ماندگی ذهنی اشاره کرد.

از عوامل تشدید کننده بیماری می توان به افسردگی و استرس عاطفی اشاره کرد.

در موارد بسیار شدید و عدم پاسخ به درمان باید به فکر بیماری های زمینه ای از جمله HIV  بود.

علایم بیماری درماتیت سبورئیک چیست؟

در تمام بیماران درماتیت سبورئیک یک مرحله سبورئیک وجود دارد که شامل پوسته ریزی خفیف تا شدید با پوسته های به رنگ زرد- قرمز است که می تواند همراه با خارش باشد.

در بچه ها شروع در هفته های اول تا 3 ماه اول زندگی است و اغلب پوسته های زرد- قهوه ای چسبنده در بالای سر است که گاهی همه سر را درگیر می کند.

قرمزی و پوسته ریزی در ناحیه صورت و سر می تواند تاثیرات منفی زیادی روی زندگی اجتماعی و کیفیت زندگی فرد داشته باشد؛ در نتیجه کنترل بیماری در بالغین حائز اهمیت است.

شیوع بیماری در بالغین حوالی بلوغ است و شدت آن در بالغین در دهه چهارم زندگی است و در نواحی صورت به طور قرینه در قسمت داخلی ابروها و پیشانی، بالای پلک و خط خنده و اطراف بینی دیده می شود.

سایر قسمت هایی که می تواند در این بیماری درگیر شود شامل پشت گوش، داخل کانال خارجی گوش،  سر و گردن،  نواحی بین سینه، پشت و ناف است.

روش های کنترل بیماری چیست؟

1. درمان در فرم بچه ها:  شستشوی منظم با شامپوهای ملایم در فرم های خفیف بیماری. از کندن پوسته ها و دستکاری پوسته ها اکیدا باید اجتناب شود، زیرا شانس عفونت میکروبی را افزایش می دهد. در فرم های شدید با مشورت پزشک معالج استفاده از برخی داروهای موضعی در تسریع بهبود بیماری کمک می کند. محدودیت رژیم غذایی و پروتئین شیر گاوی تاثیری در درمان درماتیت سبورئیک بچه ها ندارد.
2. درمان در فرم بالغین:  به علت ماهیت عود کننده و مزمن بیماری و تاثیر بیماری در زندگی اجتماعی بیمار، هدف از درمان کنترل بیماری است، انتظار علاج کامل از درمان نمی رود.

کنترل فاکتورهای تشدید کننده بیماری از جمله استرس و کم خوابی در بهبود روند بیماری تاثیر مثبت دارد.

استفاده از شامپوهای خاص ضدشوره مانند کتوکونازول، سلنیوم سولفاید و زینک پریتینیوم در کنترل درماتیت سبورئیک تاثیر دارد.