مصرف صحیح داروها
اشکال مختلفی از داروها وجود دارند که روش مصرف هر یک از آنها نیز به گونه‌ای متفاوت است.
مصرف داروها معمولا برای تشخیص، درمان یا پیشگیری از بیماری‌ها انجام می‌شود.
اشکال مختلفی از داروها وجود دارند که روش مصرف هر یک از آنها نیز به گونه‌ای متفاوت است.
در نظر داشته باشید که ممکن است مصرف برخی از داروها خطرناک باشد، بنابراین آشنایی به نحوه صحیح مصرف آنها می‌تواند این خطرات را کاهش دهد.
مطالعه این مقاله به شما کمک می‌کند تا استفاده صحیح از داروها را بیاموزید.
روش‌های صحیح مصرف داروها
داروها به روش‌های مختلفی استفاده می‌شوند. این روش‌ها عبارتند از:
- Buccal (بوکال): قرار دادن دارو در داخل دهان در فاصله بین گونه و لثه
- Enteral (روده‌ای): وارد کردن دارو به طور مستقیم به داخل معده یا روده (با استفاده از تیوب‌های گوارشی)
- Inhalable (استنشاقی): استنشاق دارو از طریق یک لوله یا ماسک
- infused (تزریقی): تزریق آهسته و مدت دار دارو به داخل سیاهرگ
- Intramuscular, IM (تزریق عضلانی): تزریق دارو به داخل عضله
- Intrathecal (تزریق نخاعی): تزریق دارو به داخل نخاع
- Intravenous, IV (تزریق داخل رگ): تزریق دارو به داخل سیاهرگ
- Nasal (نازال) : وارد کردن دارو به داخل بینی با استفاده از اسپری یا پمپ
- Ophthalmic (چشمی): وارد کردن دارو به شکل قطره، ژل یا پماد به داخل چشم
- Oral (دهانی): بلع دارو به شکل قرص، کپسول، آب نبات یا مایع
- Otic (داخل گوش): دریافت دارو با ریختن قطره در گوش
- Rectal (مقعدی): قرار دادن دارو در مقعد بیمار
- Subcutaneous, SC, SQ (تزریق زیرجلدی): تزریق دارو به زیر پوست بیمار
- Sublingual (داروی زیرزبانی): نگاه داشتن دارو زیر زبان
- Topical (موضعی): استعمال دارو بر روی پوست
- Transdermal (پوستی): دریافت دارو از طریق چسباندن برچسب دارویی بر روی پوست
نحوه استفاده از داروها به این سه عامل بستگی دارد:
- بخشی از بدن که نیاز به درمان دارد؛
- مکانیسمی که دارو در بدن به واسطه آن عمل می‌کند؛
- فرمولاسیون دارو.
برای مثال، برخی از داروها در تماس با اسید معده از بین می‌روند، پس بهتر است به جای مصرف دهانی، از راه تزریق دریافت شوند.
دوز دارو و زمان مصرف آن
دوز همه داروها، باید حتما طبق میزان ذکر شده بر روی برچسب دارو یا دستورالعمل مصرف آن باشد.
دوز مصرفی دارو به دقت توسط پزشک شما تعیین می‌شود و عواملی مانند سن، وزن، وضعیت کلیه، کبد و … در تعیین آن موثر هستند.
در مورد بسیاری از داروها، دوز مصرفی با روش آزمون و خطا تعیین می‌شود. بنابراین لازم است پس از شروع مصرف آنها، توسط پزشک پایش شوید.
برای مثال، اگر پزشک مصرف داروی تیروئید یا ضد انعقاد را برای شما تجویز کرده، شاید لازم باشد چند بار آزمایش خون بدهید تا دوز مصرفی دارو برای شما مشخص شود.
نتایج این آزمایشات به پزشک کمک می‌کند تا بتواند دوز دارو را تنظیم کند. برای تاثیرگذاری بسیاری از داروها، میزان آنها در خون باید به سطح معینی برسد.
لذا برخی از آنها باید در زمان مشخصی مانند صبح ها استفاده شوند تا مقدار مناسبی از آنها وارد بدن شود. مصرف زود هنگام یک دوز دارو، منجر به بالا رفتن سطح دارو در خون شده و فراموش کردن مصرف آن یا فاصله زمانی زیاد بین مصرف دو دوز دارو، میزان دارو در خون شما را پایین آورده و اجازه نمی‌دهد که دارو به طور موثر عمل کند.
مشورت با پزشک
برای حداکثر اثربخشی داروها و کاهش عوارض جانبی، لازم است که داروهای خود را به شکل صحیح استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که همه نکات را در مورد مصرف دارو می‌دانید و در صورتی که در این زمینه سوالی داشتید، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
