قبل و بعد از پیوند کبد چه باید کرد؟

کبد اندامی شگفت انگیز است چرا که بخش کوچکی از آن می‌تواند رشد کند و به اندازه یک کبد کامل شود. پیوند کبد به شیوه امروزی عبارت است از پیوند بخشی از کبد فرد سالم به فرد بیمار که با پیوند کبد به شیوه قدیمی که استفاده از تمام یا بخشی از کبد افراد فوت شده را شامل می‌شد، متفاوت است.

مزایای پیوند کبد

اگر شما بخشی از کبد فرد سالم را دریافت کنید، دیگر مجبور نیستید در لیست بیماران، منتظر بمانید.

چه کسانی واجد شرایط اهدای کبد هستند؟

در صورت آسیب‌دیدگی کبد، پزشک بر اساس یک سری معیارهای خاص وخامت بیماری را تعیین می‌کند. سپس بر اساس آن، بیماران نیازمند به دریافت کبد را اولویت‌بندی خواهد کرد. 

افراد واجد شرایط برای دریافت کبد

برای دریافت کبد، آزمایشاتی بر روی فرد انجام خواهد شد تا مشخص شود آیا کبد اهدایی با بدن بیمار همخوانی دارد یا خیر.

شرایط کلی بیمار برای پیوند کبد عبارتند از:

• سلامت کامل فرد (نداشتن مشکل جسمی یا روحی خاص)
• ترک سیگار به مدت 1 تا 2 ماه قبل از جراحی

در برخی موارد، بر اساس نظر پزشک، انجام یک سری آزمایشات تکمیلی نیز توصیه می‌شود.

خطرات پیوند کبد

پیوند بخشی از کبد، عملی بی‌خطر است اما مانند هر جراحی دیگر با خطراتی از جمله خونریزی، لخته شدن خون، واکنش آلرژیک و تخریب اندام‌های مجاور همراه خواهد بود.

کسب آمادگی قبلی برای جراحی پیوند کبد

چنان‌چه اهدا‌‌کننده یا دریافت‌کننده کبد هستید، باید قبل از جراحی پیوند کبد، سیگار را ترک کنید. به علاوه لازم است اهداکننده کبد، قبل از جراحی پیوند از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری کند. در نظر داشته باشید که این جراحی، 4 تا 8 ساعت به طول می‌انجامد.

مدت زمان بستری در بیمارستان

چنان‌چه اهداکننده یا دریافت‌کننده کبد هستید، لازم است پس از جراحی، 7 روز یا بیشتر در بیمارستان بستری شوید. شاید حتی لازم باشد در شب‌های اول پس از جراحی، در ICU بستری شوید. تیم پزشکی نیز به شما کمک می‌کند تا کم کم بهبود پیدا کنید و روز بعد از جراحی، از تخت بلند شوید و بتوانید راه بروید. پس از آن رژیم غذایی بر اساس مصرف مایعات برای شما در نظر گرفته می‌شود و روز دوم می‌توانید رژیم غذایی سابق خود را دنبال کنید.

بهبود بیمار پس از جراحی

برای اهداکننده یا دریافت‌کننده کبد، زمان بهبودی معمولا 6 تا 8 هفته می‌باشد. اما در طول این مدت قادر به کار کردن نخواهید بود. ممکن است حتی درد داشته باشید که برای کنترل درد، پزشک برایتان دارو تجویز می‌کند. توجه داشته باشید که تا 3 ماه پس از جراحی نباید اشیای سنگین جا به جا کنید. اگر اهداکننده یا دریافت‌کننده‌ کبد باشید، کبد جدید شما درست مثل زمان قبل از جراحی رشد خواهد کرد و پس از  2 ماه، کبد به سایز طبیعی باز خواهد گشت.

اقدامات پس از جراحی پیوند کبد

چنان‌چه اهداکننده یا دریافت‌کننده کبد هستید، باید پس از جراحی تا 1 ماه تحت نظر پزشک باشید. سپس می‌توانید هر 3 ماه یک بار برای معاینه نزد پزشک بروید. هر زمان احساس کردید که آماده انجام کار هستید، باید به آرامی به فعالیت‌های روزانه خود برگردید. تا 6 ماه پس از جراحی نباید نوشیدنی‌های الکلی مصرف کنید. به علاوه لازم است در مورد داروهایی که می‌توانید مصرف کنید از پزشک خود سوال کنید.

اهداکننده و دریافت کننده کبد، در خصوص انجام این عمل جراحی، می‌توانند سوالات زیر را از پزشک خود بپرسند:

• برای اطلاع از همخوانی کبد دریافتی، چه آزمایشاتی لازم است انجام شود؟
• خطرات اهدا و دریافت کبد چیست؟
• پس از جراحی لازم است چه داروهایی مصرف شود؟
• پس از جراحی، هر چند وقت یک بار باید به پزشک مراجعه شود؟
• چطور باید متوجه مشکلات پس از جراحی شوید؟
• در صورت بروز مشکلات پس از جراحی، چه اقداماتی باید انجام شود؟