دکتر سینا قانعان ( متخصص جراحی دهان، فک و صورت)

در اثر عواملی همچون افزایش شیوع چاقی ناشـی از شـکل نادرسـت زندگی شهر نشینی، شـیوع بیمـاری دیابت در جهان بـه سـرعت رو بـه افـزایش اسـت و ایـن افــزایش در کــشورهای در حــال توســعه از جملــه کــشور مــا چشمگیرتر است.

با گذشت زمان افزایش قند خون، موجب بروز عوارض متعددی می‌شود.

افزایش قند خون می‌تواند به بخش‌های مختلف بدن از جمله کلیه، قلب و عروق، چشم و سیستم عصبی صدماتی وارد سازد.

بیماری دیابت می‌تواند مقاومت بدن نسبت به عفونت‌ها را کـاهش دهد و روند بهبود بیماری را کنـدتر کند.

بیماری‌های دهـان و دنـدان نیـز از جمله مشکلات نسبتا شایع در بیماران دیـابتی هـستند. بـا رعایـت نکـاتی ساده در زندگی روزمره، می‌توان سلامت دهان و دندان‌ها را حفـظ کرد.

بیماران دیابتی که سطح قند خونشان کنتـرل نشود بیش از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری‌هـای لثـه و از دسـت دادن دندان‌های خود هستند.

از سوی دیگر، عفونـت‌هـای لثـه مـی‌تواننـد باعث افزایش سطح قند خـون شـوند و در نتیجـه کنتـرل دیابـت را دشوارتر کنند.

بالا بـودن میزان قنـد خون بـه رشـد میکـروب‌هـا کمـک کرده و باعث می‌شود یک لایه نازک چسبناک حاوی میکروب (به نام پـلاک) روی سطح دندان‌ها ساخته شود، سپس لثه‌ها قرمز، ملتهب و متورم خواهند شد.

سیگار کشیدن خصوصا در افراد دیابتی بالای 45 سال می‌تواند منجـر به بروز بیماری‌های لثه شود.

قرمزی و خـونریزی لثـه، به عنـوان اولـین نشانه بیماری لثه محسوب می‌شود و این امر می‌تواند منجر به عفونت لثه و استخوان‌های نگهدارنده دنـدان شـود.

اگـر التهـاب پیـشرفت کند، ممکن است بین لثه و سطح دندان‌ها فاصله ایجاد شود و دندان‌ها سـست شوند. با ادامه این وضعیت ممکن است بیمار دندان‌هـای خـود را از دست بدهد.

مشکلات رایج  دهان و دندان در بیماران دیابتی عبارتند از: پوسیدگی دندان‌ها، بیماری‌های لثه، اختلال در عملکرد غدد بزاقی، عفونت‌های قارچی مانند برفک دهان، زخم وخشکی دهان، کندی روند بهبود عفونت و اختلالات چشایی.

در صورت مشاهده یک یا چند علامت زیر احتمال دارد دیابـت باعث ایجاد آسیب های زیر به دهان و دندان شده باشد:

• قرمزی، تورم و التهاب لثه
•  خونریزی لثه
• کشیده شدن لثه‌ها به طرف پایین
• لق شدن و یا حساس شدن دندان‌ها
• بوی بد دهان
• عدم قرارگیری مناسب دندان مصنوعی که باعث ایجاد آسیب به بافت لثـه می‌شود

جهت حفظ سلامت دهان و دندان لازم است سـطح قنـد خون را در حـد طبیعـی نگاه دارید و حداقل روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنید.

استفاده از نخ دندان به پـیشگیری از تشکیل پلاک روی دندان‌ها کمک می‌کنـد.

پـلاک‌ها ممکـن است سخت شده، در زیر لثه‌ها رشد کرده و سبب ایجاد مشکلاتی شوند. جهت جلوگیری از مشکلات دهان و دندان نیز لازم است پس از هر وعده غذایی مسواک بزنید.

هنگام مسواک زدن، باید پرز مسواک را بـه آرامـی روی سـطح لثه‌ها بکشید.

حرکت مـسواک بایـد ملایـم و چرخـشی باشـد و مسواک روی کناره‌ها و بالای هر دندان کشیده شود.

جـرم‌گیـری و ویزیت مرتب دندانپزشک (سالانه دو مرتبه) نیز جهت کنترل بهداشت دهان توصیه می‌شود.