دکتر شهرزاد دهناد (داروساز)

فاکتورهای تغذیه ای می توانند بر روی بارداری و رشد جنین تاثیر گذار باشند. فولات برای رشد و نمو دوران جنینی ضروری است و کمبود آن می تواند بر روی رشد سیستم عصبی نوزاد و کانال نخاعی او تاثیر بگذارد.

اسید فولیک و فولات چیست و چرا در بارداری وجود آن ضروری است؟

اسید فولیک یک ترکیب ساخته شده از فولات است و از گروه  خانواده ویتامین ب ( ویتامین ب9) می باشد.

اسید فولیک در برخی از مکمل ها و در بعضی از غذاهای غنی شده از فولات وجود دارد. چنان چه فردی قصد بارداری دارد یا در مراحل اولیه بارداری است، بهتر است در عین حال که غذاهای غنی از فولات می خورد، با تجویز پزشک میزان نیاز روزانه اسید فولیک خود را دریافت کند.

غذاهای غنی از فولات شامل غذاهای حاوی سبزیجات دارای برگ های سبز، مرکبات، اسفناج، غذاهای حاوی گندم کامل و پروتئین و دانه های روغنی می شود.

با توجه به آن که فولات محلول در آب است و با حرارت از بین می رود، بدن توانایی ذخیره مقدار زیاد فولات را ندارد.

با توجه به آن که میزان زیاد فولات به طور طبیعی از ادرار دفع می شود، بنابراین نیاز به استفاده از منبع خارجی جهت دریافت اسید فولیک داریم.

نقص در دوران نوزادی یکی از مشکلات  اصلی سلامت در  جوامع بشری است.

بر اساس مطالعات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، در امریکا حدود  33 نوزاد و حدود 20 درصد از نوزادان به دنیا آمده در جهان در هر سال، می توانند دچار ناهنجاری های دوران جنینی شوند.

نقص لوله های عصبی  مجموعه ای از اختلالات پیچیده عصبی است که در زمان شکل گیری تنظیمات عصبی مغز و طناب  نخاعی اتفاق می افتد و معمولا در بازه زمانی 21 تا 28 روزه جنینی دیده می شود.

از چه زمانی باید استفاده از اسید فولیک را شروع کرد؟

به طور کلی نقص های دوران جنینی معمولا در 3 تا 4 هفته اول بارداری اتفاق می افتند، بنابراین بهتر است مصرف ذخایر حاوی فولات از زمانی شروع شود که مغز و نخاع جنین شروع به شکل گیری می کند.

زمانی که شما با پزشک خود در ارتباط با تصمیم برای بچه دار شدن صحبت می کنید، به احتمال زیاد پزشک برای شما ویتامین های مخصوص پیش از بارداری و اسید فولیک را تجویز می کند.

یک مطالعه نشان داده است که در خانم هایی که یک سال پیش از بچه دار شدن اسید فولیک مصرف کرده اند، احتمال زایمان زودرس 50 درصد کاهش یافته است.

مرکز کنترل و پیش گیری از بیماری ها توصیه می کند که حداقل یک ماه پیش از بارداری و هم چنین در طول دوران بارداری، دوز روزانه مورد نیاز اسید فولیک استفاده شود.

با این حال توصیه این سازمان به استفاده روزانه اسید فولیک در تمامی خانم ها در طی سنین باروری است، بنابراین چنان چه زودتر هم استفاده شود مشکلی ایجاد نمی کند.

اگر خودتان شروع به مصرف مولتی ویتامین مخصوص پیش از زایمان کرده اید، حتما مکمل های خود را نزد پزشک زنان نیز ببرید تا از دوز مصرفی مناسب ویتامین ها و میزان اسید فولیک مورد نیاز خود آگاه شوید.

توجه داشته باشید که تمامی ویتامین های پیش از بارداری، میزان و دوز ویتامین ها و مواد معدنی یکسانی ندارند.

میزان اسید فولیک روزانه دریافتی باید چه قدر باشد؟

میزان نیاز روزانه بدن در تمامی خانم هایی که در سنین باروری قرار دارند 400 میکروگرم است.

چنانچه شما مولتی ویتامین روزانه دریافت می کنید، باید از این دوز اطمینان حاصل کنید. اگر به هردلیلی نمی توانید مولتی ویتامین استفاده کنید، از مصرف اسید فولیک غافل نشوید.

مزایای اسید فولیک چیست؟

استفاده از اسید فولیک در کاهش یا عدم بروز مشکلات زیر نقش دارد:

سقط: مطالعات نشان داده است که کمبود اسید فولیک می تواند در از دست دادن نوزاد موثر باشد.

نقص لوله های عصبی: مطالعات نشان داده است که ممکن است سه نقص عصبی زیر به دلیل کمبود اسید فولیک اتفاق بیفتد: ستون فقرات شکاف دار، ناهنجاری های ستون فقرات، ناهنجاری تکاملی که در آن جمجمه فاقد بافت عصبی است.

مشکلات قلبی مادرزادی: این نقص که گفته می شود ممکن است سالانه چهل هزار نوزاد را درگیر کند و  منجر به شکل گیری سوراخی در قلب، عدم شکل گیری مناسب دریچه های قلبی و یا عدم خون رسانی مناسب به بافت قلب شود.

دیابت بارداری: یک نوع دیابت مخصوص دوران بارداری که معمولا از طریق اصلاح رژیم غذایی، ورزش و پایش نزدیک بیماران برطرف می شود.

زایمان زودرس: رژیم دارویی غنی از اسید فولیک می تواند تا حد زیادی جلوی بروز این مشکل را، که تا قبل از هفته 37 بارداری رخ می دهد، بگیرد.

اوتیسم