دکتر لادن ادیب عشق(داروساز)

مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس یک بیماری خود ایمنی است؛ بدین معنا که سیستم ایمنی بدن به سلول های عصبی خودش حمله می کند.

سیستم اعصاب مرکزی  وظیفه انتقال پیام‌ها بین مغز و سایر اعضای بدن را بر عهده دارد.

رشته های عصبی به وسیله یک غلاف محافظتی به نام میلین (myelin)  پوشیده شده اند.

در بیماری ام اس سیستم ایمنی بدن شروع به آسیب رساندن به میلین ها کرده و این امر موجب اختلال در انتقال پیام توسط سیستم عصبی می شود.

علاوه بر اختلال حرکتی، احتمال بروز بیماری های روان پزشکی نیز در بیماران ام اس وجود دارد.

بیماری مولتیپل اسکلروزیس به عنوان یک بیماری مزمن به دلایلی از جمله بروز ناگهانی، درگیری فرد در دوره جوانی، نداشتن پیش آگهی و درمان قطعی، آسیب به سیستم عصبی و اختلال های ناشی از آن در عملکرد روزانه فرد و عوارض مصرف برخی از داروها، می تواند باعث بروز استرس، اضطراب و افسردگی در مبتلایان شود.

آگاهی از میزان استرس، اضطراب و علایم افسردگی در بیماران می‌تواند گامی مؤثر در جهت مقابله با این علایم باشد.

علایم افسردگی چیست؟

در هنگام بروز بیماری افسردگی، احساس ناراحتی و یا تحریک پذیری بیش از حد در افراد به وجود می آید؛ انرژی لازم برای انجام فعالیت های روزانه کم شده و فرد احساس خستگی می کند.

هم چنین میزان لذت بردن از زندگی و امور مورد علاقه کاهش می یابد و فرد احساس ناامیدی و بی ارزشی می کند.

برخی از علایم دیگر نیز، از قبیل عدم توانایی در تمرکز، عدم قدرت تصمیم گیری صحیح، بی خوابی یا خواب زیاد، تغییر الگوی اشتها و تغییر در وزن، کاهش روابط اجتماعی، کاهش میل جنسی، دردهایی که علت مشخصی برای آن یافت نمی شود و احساس گناه نیز می توانند از نشانه های بیماری افسردگی باشند.

در مبتلایان به بیماری ام اس نوسانات روحی و تحریک‌پذیری منجر به تغییرات سریع و غیرقابل‌پیش‌بینی در احساسات می‌شود.

بیماران ام اس به دلیل نگرانی از وضعیت جسمانی خود، به شدت در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی قرار دارند.

کنترل افسردگی در بیماران ام اس

در بیماران مبتلا به ام اس، اغلب تمرکز اصلی درمان بر روی علایم جسمی بیماری است؛ اما در نظر داشته باشید سلامت روان نیز در کیفیت زندگی روزانه افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

درگیری با یک بیماری مزمن که فعالیت های روزانه شما را تحت تاثیر قرار می دهد، می تواند موجب اختلال های روحی و در نهایت افسردگی شود.

برای پیشگیری از بروز علایم افسردگی در حد توان می بایست استرس های روزمره زندگی خود را کاهش دهید.

انجام فعالیت هایی که برای شما نشاط آور است می تواند به پیشگیری از افسردگی کمک کند.

حفظ ارتباط های اجتماعی، شرکت در فعالیت های گروهی، انجام فعالیت های ورزشی و یا هنری می تواند به بهبود روحیه منجر شود.

اجتناب از مصرف مواد اعتیاد آور (مانند الکل و دخانیات) نیز در پیشگیری از افسردگی موثر می باشد.

نکته مهم در این زمینه توجه به علایم افسردگی و شناسایی به موقع این علایم است.

در صورتی که هر یک از علایم افسردگی را احساس کردید حتما به پزشک و یا مشاور خود مراجعه کنید تا بر اساس تشخیص آن ها روش های روان درمانی یا دارودرمانی برای شما تجویز شود.

بی ثباتی عاطفی یکی از جنبه های چالش برانگیز در بیماران مبتلا به ام اس می باشد. مشاوره و حمایت خانواده برای مدیریت این نوسانات عاطفی بسیار مهم و کمک کننده است.

 درمان افسردگی

اولین قدم جهت دریافت درمان مناسب برای افسردگی تشخیص صحیح بیماری است و  این امر با مراجعه به موقع به پزشک میسر می گردد.

پزشک بر اساس شرایط شما، شدت بیماری و علایمی که گزارش می کنید ممکن است از تجویز داروهای ضد افسردگی و یا داروهای ضد اضطراب جهت کنترل بیماری استفاده نماید.

همراه با تجویز داروهای ضدافسردگی، ممکن است استفاده از جلسات مشاوره و یا روان درمانی به شما پیشنهاد شود.

استمرار در مشاوره و روان درمانی در کنار استفاده از داروهای ضدافسردگی به بهبود سریع تر بیماری کمک می کند.

با استفاده از درمان های روانشناختی، فرد می تواند مهارت های خودشناسی و کنترل هیجانات منفی و استرس را آموخته و در مورد چالش های پیش رو تصمیم گیری منطقی داشته باشد؛ هم چنین افکار مثبت را جایگزین افکار منفی نماید.

تغییر سبک زندگی نیز از عوامل مهم و تاثیر گذار بر بهبود وضعیت سلامت روان افراد می باشد.

اهمیت دادن به تغذیه مناسب و انجام فعالیت های فیزیکی متناسب با شرایط بیماری (زیر نظر متخصصین کاردرمانی، طب فیزیکی و پزشک معالج) می تواند در بهبود وضعیت روحی افراد کمک کننده باشد.

مطالعات نشان می دهند، درمان افسردگی در بیماران مبتلا به ام اس، موجب پایبندی بهتر آن ها به درمان های دارویی، بهبود اختلالات شناختی و رفتاری، کاهش علایم خستگی، افزایش کیفیت زندگی و کاهش سرعت روند پیشرفت بیماری بوده است.

هم چنین استفاده از داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب در کاهش عودهای مجدد حملات ناشی از استرس ها موثر بوده اند.

بیماری افسردگی از علت های مهم خودکشی است و یکی از دلایل بالا بودن میزان خودکشی در بیماران مبتلا به ام اس؛

عدم ‌تشخیص درست افسردگی و درمان نشدن این افراد است. شناسایی علامت های خطر خودکشی و تشخیص به موقع آن جهت جلوگیری از آسیب های احتمالی افراد به خود، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.