دکتر ملیحه شهبازی (داروساز)

داروهای اعصاب و روان همانند بیماران این حوزه، در تصور مردم از جایگاه خوبی برخوردار نیستند.

در مورد این دسته از داروها شایعات بسیاری مطرح است که در این مطلب به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

• با مصرف داروهای اعصاب و روان، دچار اعتیاد می‌شویم. اگر منظوراین است که نمی‌توان مصرف این داروها را یک مرتبه قطع کرد، باید گفت این گفته صحیح است و قطع ناگهانی این داروها می‌تواند خطرناک و مضر باشد. اما اگر این داروها را تحت نظر پزشک و با رعایت اصول مشخص قطع کنید، مشکلی ایجاد نخواهد شد.

• داروهای مغز و اعصاب را باید تا آخر عمر مصرف کرد. برخی از افراد این گفته را باور دارند، در حالی که همیشه این طور نیست؛ چرا که داروهای مغز و اعصاب برای درمان بیماران در زمان مشخص و با دوز معینی تجویز شده‌اند که پس از کنترل بیماری، باید دوز آنها کاهش پیدا کند و حتی شاید پزشک توصیه کند مصرف این داروها کاملا قطع شود. البته دوره درمان بیماری‌های مغز و اعصاب همانند بیماری‌هایی از جمله سرماخوردگی نیست که با مصرف آنتی بیوتیک در یک یا دو هفته قابل درمان باشد. بلکه باید در نظر داشت که درمان بیماری‌های مغز و اعصاب، زمان‌بر است و برای اثربخشی این داروها لازم است در دوره زمانی طولانی‌تری مصرف شوند؛ با این حال فقط در موارد خاصی لازم است که این داروها به صورت مادام‌العمر مصرف شوند.

• داروهای مغز و اعصاب به این منظور تجویز می‌شوند که حافظه بیمار پاک شود، گذشته را به طور کامل فراموش کند، شخصیت او تغییر کند؛ مصرف این داروها باعث می‌شود بدن بیمار به لحاظ فیزیکی ضعیف شود. چنین تصوراتی در مورد داروهای مغز و اعصاب کاملا اشتباه است و باید توجه داشت که هدف از تجویز این داروها، کاهش استرس، تغییر روحیه بیمار، کنترل افکار یا رفتار خطرناک بیماران و یا تاثیرگذاری بر خواب و اشتهای آنهاست.

• داروهای مغز و اعصاب عوارض زیادی دارند. برخی از افراد در خصوص مصرف داروهای مغز و اعصاب بسیار نگران هستند؛ البته این گفته صحیح است که هر دارویی دارای عوارض می‌باشد اما باید در نظر داشت دارو زمانی توسط پزشک تجویز می‌شود که منافع آن بر مضرات آن پیشی گیرد. حتی اگر این داروها برای بیماران باردار یا کودکان تجویز شوند، باز هم این موضوع مورد ارزیابی قرار گرفته است. البته مصرف این داروها در خصوص عوارضی مانند سستی بدن، لرزش دست یا افزایش وزن ممکن است نگران کننده باشد. برخی از افراد با جستجو در اینترنت یک سری عوارض در خصوص این داروها پیدا کرده و به همین دلیل از مصرف آنها اجتناب می‌کنند. شاید حتی این استرس در خصوص مصرف دارو ممکن است همان چیزی باشد که دارو برای درمان آن تجویز شده باشد.

• داروهای اعصاب باعث کاهش یا افزایش قابل توجه وزن بیمار خواهند شد. درست است که برخی از داروهای اعصاب باعث افزایش یا کاهش وزن بیمار می‌شوند، اما این افزایش وزن تنها در حدود 4 تا 5 کیلوگرم در سال خواهد بود. از سوی دیگر باید توجه داشت تنها با مصرف روزانه یک عدد نوشابه، در طول یک سال، افزایش وزن افراد در حدود 7 تا 8 کیلوگرم خواهد بود، به علاوه مصرف نوشابه، افزایش فشار خون و قند خون را نیز به دنبال خواهد داشت.