با توجه به این که مهد کودکها از جمله محلهایی هستند که بیماریهای کودکان در آنجا به راحتی منتشر شده و باعث بیمار شدن سایر کودکان نیز میشود، خواندن این مطلب میتواند در نظافت هر چه بهتر و کاهش عوامل بیماریزا در مهد کودکها موثر باشد.
اما در نظر داشته باشید که نظافت مکانیکی و اصطکاک ایجاد شده توسط حرکات قوی به منظور نظافت، فقط باعث کاهش میکروبهای سطوح مختلف میشود و نمیتواند تمام آنها را از بین ببرد ( مانند شستن دستها که فقط تعداد میکروبها را کاهش میدهد).
تعداد زیادی از سطوح در اتاق کودکان وجود دارد که علاوه بر نظافت اولیه نیاز به ضدعفونی کردن و گندزدایی دارند.
ضد عفونی کردن عبارت است از استفاده از مواد شیمیایی برای از بین بردن یا غیرفعال کردن میکروبهای خاص و کاهش تعداد آنها به حدی که امکان گسترش بیماری غیرممکن شود.
روند ضد عفونی و گندزدایی به معنای استفاده از مواد شیمیایی است که منجر به حذف یا غیرفعال شدن تقریبی کلیه میکروبها میشود.
البته در این فرآیند لازم است مقداری از مواد شیمیایی ضد عفونی ( به منظور از بین بردن میکروبهای باقی مانده ) بر روی سطوح ریخته می شود و باید برای چند دقیقه باقی بماند.
از چه مواد ضد عفونی کنندهای میتوان برای اتاق کودکان استفاده کرد؟
انواع مختلفی از مواد ضد عفونی کننده و گندزدا وجود دارند. در انتخاب مواد ضد عفونی کننده باید توجه داشته باشید که بسیاری از این محصولات در از بین بردن برخی از میکروبها به ویژه کیست پروتوزوآ ( مانند ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم) و ویروسها موثر نیستند.
بنابراین لازم است ماده ضد عفونی کننده طوری انتخاب شود که در مقابل طیف وسیعی از میکروبها موثر باشد.
محصولات حاوی هیپوکلریت
سازمان بهداشت عمومی توصیه میکند که به منظور نظافت اتاق کودکان از مواد ضد عفونی کننده و گندزدای حاوی هیپوکلریت ( از جمله محلولهای سفیدکننده ) استفاده شود.
هیپوکلریت سالهاست که به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده بسیار موثر در از بین بردن عوامل بیماریزا شناخته شده است.
این ماده ضد عفونی کننده به طور گسترده برای نظافت منازل، مدارس، بیمارستانها، استخرهای شنا و منابع ذخیره کننده آب استفاده میشود.
مزایای ماده سفیدکننده این است که ارزان است و استفاده از آن بسیار آسان میباشد.
معمولا محلول هیپوکلریت 1 درصد ( مخلوط ماده سفید کننده با آب که به راحتی مخلوط میشوند و از لحاظ ایمنی، ایمن میباشد) توصیه میشود که برای ضد عفونی کردن بسیاری از سطوح مانند توالت و سطوحی که با مواد غذایی در تماس هستند، موثر میباشد.
البته باید توجه داشته باشید که استفاده از این ماده شیمیایی ممکن است رنگ بسیاری از سطوح را از بین ببرد یا آنها را خراب کند؛ در این صورت میتوانید از مواد ضد عفونی کننده جایگزین استفاده کنید.
ضد عفونی کنندههای جایگزین
مواد ضد عفونی کننده جایگزین که برای سطوح حساس (سطوحی که با استفاده از سفیدکنندهها خراب میشود) استفاده میشوند باید با دقت انتخاب شوند.
این مواد ضد عفونی کننده باید با توجه به شرایط و موقعیت انتخاب شوند؛ به عنوان مثال برای ضد عفونی کردن برخی از سطوح مانند کیبورد کامپیوتر و تلفن نمیتوان از مواد ضد عفونی کنندهای که حاوی آب است استفاده کرد، بنابراین باید با استفاده از پدهای الکلی ( حاوی اتانول بیشتر از 60 درصد ) ضد عفونی شوند.
استفاده از بخارشوی
انواع مختلفی از بخارشویها وجود دارند که میتوانید برای نظافت سطوح از آنها استفاده کنید.
در بخارشوی به جای مواد شیمیایی ضد عفونی کننده از حرارت برای ضد عفونی کردن و از بین بردن میکروبها استفاده میشود.
بخار شویها برای نظافت کف ساختمان، فرشها، موکتها، مبلمان و اثاثیه نرم، طراحی شدهاند که با استفاده از آب گرم موجود در مخزن آنها که دمای آن حدود 120 میباشد، میتوان محیط را تمیز و ضد عفونی کرد.
در بخش اول این مطلب به انتخاب شوینده مناسب برای نظافت اتاق کودکان در مهد کودکها اشاره شد و در این بخش مراحل مختلف نظافت، زمان مناسب برای ضد عفونی کردن اتاقهای کودکان و برنامهریزی جهت انجام آن را مطالعه میکنید.
مراحل مختلف نظافت و ضد عفونی
| 1 | پیش نظافت | جمعآوری زبالهها با استفاده از جارو، یا پاک کردن آنها با استفاده از دستمال یا آب |
| 2 | شستشو | با استفاده از آب گرم و ماده شوینده (در صورت لزوم) |
| 3 | آبکشی | آبکشی با استفاده از آب برای از بین بردن ماده شوینده و آلودگیهای باقیمانده |
| 4 | ضد عفونی کردن | ضد عفونی کردن به منظور حذف یا کاهش میکروبها و عوامل بیماریزا |
| 5 | آبکشی نهایی | آبکشی ماده ضد عفونی کننده (در صورت لزوم) |
| 6 | خشک کردن | خشک کردن با استفاده از یک حوله، دستمال یا دستمال کاغذی که فقط برای این منظور استفاده میشود. |
نکات قابل توجه
- همیشه مواد ضد عفونی کننده را طبق دستورالعمل آن استفاده کنید.
- از مخلوط کردن مواد شیمیایی ضد عفونی کننده با یکدیگر خودداری کنید، چرا که ممکن است با یکدیگر واکنش شیمیایی ایجاد کنند و گازهای سمی تولید شود.
- همیشه موقع استفاده از مواد شوینده از دستکش استفاده کنید، به ویژه برای مواد شیمیایی که رقیق نشدهاند.
- همیشه مواد شیمیایی را برای مکانهایی که تهویه هوای مناسب دارند استفاده نمایید.
- هیچ گاه مواد شیمایی ضد عفونی کننده را در قوطیها و ظروف بدون برچسب نگهداری نکنید (به خصوص ظروفی که برای مواد غذایی استفاده میشوند مانند: بطری پلاستیکی شیر) .
- همیشه بر روی ظروف حاوی مواد ضد عفونی کننده رقیق شده یک برچسب بچسبانید و نام محصول و تاریخ را روی آن درج کنید.
- مواد ضد عفونی کننده را در جایی مطمئن و دور از دسترس اطفال نگاه دارید.
- در محل آشپزخانه فقط از مواد شیمیایی ضد عفونی کنندهای استفاده کنید که روی آنها برچسب “مناسب برای سطوح در تماس با مواد غذایی” درج شده است.
- هیچ گاه مواد ضد عفونی کننده را همراه با غذا یا دارو در یک محل نگهداری نکنید.
برنامه ریزی برای نظافت
باید یک برنامه مدون برای ضد عفونی کردن مهد کودک تنظیم شود، به طوری که فضای داخل مهد کودک را به حد مناسبی از نظافت و عاری از میکروب برساند. تنظیم یک برنامه مدون برای نظافت باعث میشود هیچ یک از مراحل نظافت و ضد عفونی کردن، فراموش نشود.
موارد زیر باید در این برنامه مدون، در نظر گرفته شود:
- چه کسی مسئول انجام نظافت و ضد عفونی کردن است؟
- کجا قرار است نظافت شود (کدام اتاقها، سطوح، اشیا) ؟
- چه زمانی باید نظافت انجام شود؟
- چطور باید نظافت و ضد عفونی را انجام داد؟
در هنگام نوشتن برنامه نظافت ممکن است بخواهید گروهی از مواد را بر مبنای خاصی دسته بندی کنید مثلا بر اساس نوع اتاق، افراد مسئول نظافت و یا تعداد دفعات نظافت (روزانه، هفتگی،…..). فضاها و اشیایی که لازم است تمیز شود ( به عنوان مثال، کف زمین، دیوارها و …) را در یک لیست بنویسید.
تجهیزاتی که برای نظافت در اختیار دارید را مشخص کنید؛ سپس چگونگی، زمان و افرادی که مسئول نظافت هستند را مشخص نمایید.
فضاها یا اشیایی که باید نظافت شوند را به ترتیب زیر مشخص کنید:
- آشپزخانه
- محوطه ماشین لباسشویی
- اتاق تعویض پوشک بچه
- توالت
- اتاق خوابها و تختخوابها
- اسباب بازیها و ابزار بازی بچهها
کسانی که مسئولیت نظافت را بر عهده دارند باید پس از اتمام نظافت، برگه مربوط به برنامه نظافت را امضا کنند.
مدیر مهد کودک باید بر انجام نظافت و ضد عفونی کردن نظارت کند تا اطمینان حاصل شود کار نظافت به درستی انجام شده است.
برنامه مدون نظافت را در محلی قرار دهید که به راحتی قابل دسترسی باشد و یا برنامه نظافت هر قسمت را در منطقه مورد نظر آن بخش قرار دهید.











