با وجود اینکه آسم و آلرژی تنفسی دو بیماری مجزا هستند، اما هر دو جزء اختلالات آتوپیک (بیماری آلرژیک  یا التهابی  با زمینه ژنتیکی) محسوب می‌شوند. آلرژی ممکن است باعث بروز آسم شود و از طرفی ابتلا به آسم نیز می‌تواند خطر ابتلا به رینیت آلرژیک (آلرژی تنفسی) را افزایش ‌دهد.

رینیت آلرژیک و آسم هر دو بیماری‌های مزمن بسیار شایعی هستند. اگر بخواهیم نگاهی آماری داشته باشیم باید بگوییم که رینیت آلرژیک حدود 18% از جمعیت جهان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و حدود 1 نفر از هر 10 نفر در مقطعی از زندگی خود به آسم مبتلا بوده‌اند. اما درباره تفاوت‌های این دو بیماری چه می‌دانید؟ هر کدام از این بیماری‌ها چه علائمی دارند؟ در ادامه مطلب به‌ صورت تخصصی بررسی می‌کنیم که تفاوت آسم و آلرژی چیست.

رینیت آلرژیک چیست؟

سیستم ایمنی بدن ما برای دفاع در برابر میکروب‌ها طراحی شده ‌است. اما در خصوص رینیت آلرژیک، سیستم ایمنی بدن ما واکنش بیش از حد از خود نشان‌ می‌دهد. در این حالت، بدن ما شروع به ساختن آنتی‌بادی علیه

مواد بی‌ضرر مانند گرده گیاهان، گرد و غبار یا پرز و شوره حیوانات می‌کند.

وقتی این مواد حساسیت‌زا (آلرژن‌ها) وارد بینی می‌شوند، آنتی‌بادی‌ها باعث بروز واکنش التهابی خواهند شد که علائمی مانند موارد زیر را به ‌دنبال دارد:

• خارش بینی
• آبریزش بینی
• گرفتگی بینی
• عطسه

همچنین ممکن است موارد زیر را تجربه کنیم:

• خارش، پف یا آبریزش چشم
• خارش یا گرفتگی گوش
• خارش گلو
• فشار سینوسی
• سرفه

رینیت آلرژیک ممکن است فصلی باشد. به‌ عنوان مثال اگر نسبت به گرده درختان در فصل بهار حساس باشید، علائم آن تنها در فصل بهار دیده می‌شوند. اما این احتمال هم وجود دارد که علائم آلرژی در تمام طول سال نیز ادامه داشته ‌باشد؛ به‌ ویژه اگر نسبت به عوامل محرکی مانند پرز حیوانات و گرد و غبار حساسیت داشته ‌باشید.

آسم چیست؟

آسم بر اثر التهاب مزمن در راه‌های تنفسی ریه ایجاد می‌شود. اگر به آسم مبتلا باشید، راه‌های تنفسی شما بیش از حد حساس و متورم شده و اغلب با ترشحات مخاطی مسدود می‌شوند.

در صورت تحریک، این راه‌های تنفسی ملتهب ممکن است دچار اسپاسم (انقباض) شوند که اختلال در عبور جریان هوا و تنفس را به ‌دنبال خواهد داشت. اگر به آسم مبتلا باشید، این بیماری را به علائم زیر تجربه خواهید کرد:

• خس خس سینه
• سرفه
• احساس فشار یا سنگینی در قفسه‌سینه
• تنگی نفس

چند مورد از محرک‌های شایع آسم عبارتند از عفونت‌های ویروسی، فعالیت بدنی، تغییرات آب و هوا، آلاینده‌ها و مهمتر از همه آلرژی‌ها.

آیا ارتباطی بین رینیت آلرژیک و آسم وجود دارد؟

رینیت آلرژیک و آسم زمانی بروز می‌کنند که عامل خاصی در محیط، به ‌اشتباه باعث حساس شدن سیستم ایمنی شده و راه‌های تنفسی را ملتهب کند.

اگرچه علائم این دو بیماری ممکن است در هر سنی ظاهر شوند، اما معمولاً رینیت آلرژیک و آسم در دوران کودکی آغاز می‌شوند. اصطلاح «مارش آلرژیک» به این موضوع اشاره دارد که کودکانی که دچار اگزما یا آلرژی هستند، اغلب در ادامه زندگی به آسم هم مبتلا می‌شوند.

• بر اساس یک مطالعه بین المللی بزرگ در سال 2004، حدود سه چهارم افراد مبتلا به آسم، رینیت آلرژیک نیز دارند.
• آلرژی‌ها محرک شایعی برای تشدید آسم هستند و به همین خاطر متخصصان توصیه می‌کنند تمام افرادی که آسم پایدار دارند، حتماً تحت بررسی و درمان آلرژی قرار بگیرند.

اگر آلرژی، عامل اصلی بروز علائم آسم شما باشد، ممکن است پزشک شما تشخیص آسم آلرژیک را برای شما مطرح کند.

چگونه می‌توان علائم رینیت آلرژیک و آسم را از یکدیگر تشخیص داد؟

رینیت آلرژیک معمولاً باعث بروز علائمی در بینی مانند گرفتگی، خارش و آبریزش بینی می‌شود. همچنین ممکن است تحریک چشم، خارش گلو یا ترشحات پشت حلق (که می‌تواند باعث سرفه شود) را به‌ دنبال داشته ‌باشد.

ممکن است متوجه شوید که علائم آلرژی شما به‌ طور ناگهانی و پس از تماس با یک آلرژن (مثل گربه یک دوست یا چمن تازه کوتاه‌شده) شروع شوند و به ‌محض تغییر محیط یا مصرف آنتی‌هیستامین، به ‌سرعت کاهش ‌یابند. البته اگر مدت طولانی در معرض آلرژن‌ها باشید، تشخیص آن‌ها ممکن است سخت‌تر شود، اما تست آلرژی می‌تواند به شناسایی آن‌ها کمک کند.

از آن‌جا که آسم بر ریه‌ها تأثیر می‌گذارد، علائم آن بیشتر در قفسه‌سینه ظاهر می‌شوند. احتمالا خس‌خس سینه، احساس فشار در قفسه‌سینه، تنگی نفس یا سرفه خشک و مزمن خواهید داشت.

اگرچه آسم ممکن است همراه یا بدون رینیت آلرژیک بروز کند، آلرژی یکی از محرک‌های شایع آسم است. بسیاری از افراد هم‌زمان هم آلرژی دارند و هم آسم، بنابراین بروز هم‌زمان علائم این دو بیماری دور از انتظار نیست.

اگر دچار علائم مزمن آلرژی یا آسم هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص به ‌درستی داده شود.

روش‌های درمان رینیت آلرژیک و آسم چه تفاوت‌هایی دارد؟

داروهای مختلفی برای کمک به درمان رینیت آلرژیک در دسترس هستند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آنتی‌هیستامین‌های بدون نسخه
• اسپری‌های استروئیدی داخل بینی
• آنتاگونیست های گیرنده لکوترین
• ایمونوتراپی (تزریق یا قرص‌های آلرژی)
• ضد احتقان‌ها

اگر آسم دارید، ممکن است به داروهای کنترلی روزانه برای پیشگیری از بروز بیماری نیز نیاز داشته ‌باشید، مانند:

• کورتیکواستروئیدهای استنشاقی
• گشادکننده های مجاری هوایی طولانی‌اثر
• و…

اگر آلرژی محرک آسم شماست، باید آن را نیز درمان کنید. راهکارها و سبک زندگی زیر می‌توانند به مدیریت آلرژی و آسم کمک کنند:

• پرهیز از مواجهه با دود
• بستن پنجره‌ها در روزهایی با کیفیت هوای پایین یا میزان بالای گرده
• استفاده از روکش ضد مایت برای بالش‌ها و تشک‌ها
• استفاده از فیلتر هوای  HEPA
• شستشوی بینی با محلول نمکی
• محدود کردن تماس با محرک‌های حیوانی یا گیاهی