بیماری رینود حالتی است که رگ های خونی انگشتان دست و پا به طور موقت به دمای پایین و استرس واکنش بیش از حد نشان می دهند.

این حالت معمولا برای افراد مشکل جدی ایجاد نمی کند؛ اما در بعضی مواقع کاهش جریان خون می تواند منجر به آسیب در فرد مبتلا گردد.

انواع رینود

این بیماری در دو نوع رینود اولیه و رینود ثانویه وجود دارد.

رینود اولیه (یا بیماری رینود) بدون هیچ بیماری زمینه ای دیگری رخ می دهد و علایم آن اغلب خفیف است.

اما رینود ثانویه (یا سندرم رینود یا پدیده رینود) در نتیجه ابتلا به بیماری دیگری مثلا بیماری های خود ایمنی همچون لوپوس و آرتریت روماتوئید بروز می کند.

رینود ثانویه کمتر شایع است، ولی احتمال اینکه منجر به مشکلات جدی مثل زخم های پوستی و قانقاریا شود بیشتر است.

این مشکلات زمانی اتفاق می افتد که سلول ها و بافت های دست ها یا پاها به دلیل کمبود خون از بین بروند.

علت بیماری رینود چیست؟

زمانی که هوا سرد است، بدن سعی می کند گرما را حفظ کند.

یکی از راه های حفظ گرما از طریق کاهش جریان خون به نقاط دورتر یعنی دست ها و پاها است.

برای انجام این کار شبکه عروق کوچکی که خون را به آن نقاط می رسانند تنگ می شوند و خون را در مرکز بدن نگه می دارند تا گرما در قسمت مرکزی بدن فرد حفظ شود.

در صورت ابتلا به سندرم رینود، این عروق بیشتر و سریع تر از حد طبیعی تنگ می شوند و باعث بی حسی و تغییر رنگ انگشتان به سفیدی یا کبودی  می شوند.

این حالت معمولا حدود 15 دقیقه طول می کشد. وقتی رگ ها شل می شوند و بدن دوباره گرم می شود، انگشتان قبل از بازگشت به حالت طبیعی احساس گزگز پیدا می کنند و قرمز می شوند.

این بیماری به اسم پزشک فرانسوی نام گذاری شده است که اولین بار آن را در سال 1862 شناسایی کرد.

عوامل خطر

حدودا از هر 10 نفر، یک نفر به شکلی از رینود مبتلا است؛ البته بیشتر افراد رینود اولیه دارند. شیوع رینود ثانویه کمتر است و تقریبا از هر 100 نفر یک نفر درگیر رینود ثانویه است.

شیوع رینود در زنان تقریبا 9 برابر مردان است.

افراد در هر سنی می توانند به این بیماری مبتلا شوند، اما معمولا شروع آن از سن  15 تا 25 سالگی است.

رینود ثانویه معمولا بعد از 35 سالگی افراد را درگیر می کند و هم چنین احتمال بروز رینود ثانویه در افرادی که به بیماری هایی مثل آرتریت روماتوئید، اسکلرودرما و لوپوس مبتلا هستند، بیشتر است.

داروهای شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان و هم چنین داروهایی که برای درمان میگرن و یا فشار خون بالا مصرف می شوند  می توانند منجر به بروز علایم رینود در بیماران مصرف کننده شوند.

احتمال ابتلا به سندرم رینود در کسانی که به سندرم تونل کارپال مبتلا هستند و هم چنین افرادی که از ابزارهای لرزشی مانند مته چکشی استفاده می کنند، نسبت به سایر افراد بیشتر است. 

تشخیص بیماری

اگر پزشک مشکوک به سندرم رینود در فرد باشد، درمورد علایم بیماری از او سوال می پرسد و انگشتان دست و پا را معاینه می کند.

هم چنین ممکن است پزشک از ذره بین مخصوصی به نام درموسکوپ  برای بررسی تغییر شکل و اندازه رگ های خونی اطراف ناخن ها استفاده کند.

اگر پزشک مشکوک به وجود بیماری دیگری در فرد باشد، ممکن است درخواست انجام آزمایش خون بدهد.

این آزمایش برای بررسی نشانه های اختلال در سیستم ایمنی بدن و ابتلا به بیماری های خودایمنی مانند لوپوس یا روماتیسم مفاصل است.

درمان

 اگر شما به سندرم رینود مبتلا هستید، هدف از درمان شما جلوگیری از بروز حملات یا محدود کردن حملاتی است که رخ می دهد.

درمان معمولا به معنای گرم و خشک نگه داشتن دست و پاها، کنترل استرس و ورزش منظم است.

پزشک ممکن است از شما بخواهد از مصرف برخی داروها، از جمله داروهای بدون نسخه سرماخوردگی که دارای سودوافدرین هستند خودداری کنید.

این داروها می توانند با تاثیر بر رگ های خونی و انقباض آن ها، علایم شما را تشدید کنند.

اگر به رینود ثانویه مبتلاهستید، ممکن است داروهایی برای کنترل فشار خون و جلوگیری از انقباض رگ های خونی برای شما تجویز شود.

اگر  به خاطر  عوارض ناشی از رینود روی پوستتان زخم ایجاد شده، احتمالا پزشک معالج داروهای موضعی برای ترمیم این زخم ها برای شما تجویز می کند.

اگر بعد از این اقدامات وضعیت شما بهبود نیابد و شما همچنان در معرض مشکلات جدی مانند خطر از دست دادن قسمت هایی از انگشتان دست و پا به دلیل عدم خون رسانی کافی یاشید، ممکن است پزشک جراحی را در نظر بگیرد.

در این روش اعصاب مربوط به عروق خونی پوست قطع می شوند تا میزان باز و بسته شدن آن ها را محدود کند. همچنین پزشک ممکن است برای مسدود کردن این اعصاب به دست ها یا پاهای شما داروهایی تزریق کند.

آیا ممکن است سندرم رینود باعث مرگ شود؟

خیر؛ اما موارد حاد آن می تواند جلوی جریان خون را بگیرد و باعث آسیب جدی به بافت ها شود.

مسدود شدن یک رگ خونی می تواند منجر به زخم های پوستی یا بافت های مرده (قانقاریا) شود.

هرچند وقوع چنین مواردی نادر است، اما اگر این اتفاق بیفتد ممکن است پزشک مجبور به قطع انگشت دست یا پا شود.