پنتوپرازول یکی از مهارکنندههای پمپ پروتون است که با کاهش تولید اسید معده، به درمان بیماریهایی مانند رفلاکس و ازوفاژیت فرسایشی کمک میکند. در ادامه مطلب با کاربردها، عوارض، نحوه مصرف و نکات مهم مربوط به پنتوپرازول بیشتر آشنا میشویم.
قرص پنتوپرازول یا نولپازا برای چیست؟
پنتوپرازول برای تسکین سوزش سردل و مدیریت بیماریهای دیگری که به دلیل ترشح بیش از حد اسید معده ایجاد میشوند، تجویز میگردد. از جمله این بیماریها عبارتند از:
- بازگشت اسید معده به مری (GERD)
- ازوفاژیت فرسایشی
- سندرم زولینگر– الیسون
توجه: ممکن است پزشک شما این دارو را به دلایل دیگری تجویز کند.
شرکت داروسازی اکتوورکو، این دارو را با نام تجاری نولپازا تولید میکند. نولپازا تحت لیسانس KRKA کشور اسلوونی تولید شده و برای درمان بیماریهایی که باعث افزایش ترشح اسید معده میشوند، مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو به صورت نسخهای، در تمام داروخانههای کشور موجود است.
درمان میکروب معده با پنتوپرازول
پنتوپرازول بهتنهایی میکروب یا عفونت معده را درمان نمیکند. اما مصرف این دارو به همراه آنتیبیوتیکها زیر نظر پزشک، در بهبود عوارض ناشی از عفونت معده موثر است.
هلیکوباکتر پیلوری یکی از میکروبهایی است که ممکن است معده را درگیر کند و باعث ایجاد عفونت شود. التهاب معده یا زخم پپتیک از عوارض این عفونت هستند. ممکن است پزشک شما برای مدیریت این عوارض، داروی پنتوپرازول را به همراه آنتیبیوتیک تجویز کند. آنتیبیوتیک هلیکوباکتر پیلوری را از بین میبرد. پنتوپرازول نیز با کاهش ترشح اسید معده، به ترمیم زخم یا التهاب کمک میکند.
درمان زخم معده با نولپازا
زخم معده به دلایل متعددی ایجاد میشود و در برخی موارد، با مصرف داروهای کاهنده اسید معده زیر نظر پزشک قابل درمان است. مهارکنندههای پمپ پروتون مثل پنتوپرازول، در دسته این داروها قرار دارند و علائم زخم معده را بهبود میبخشند.
پنتوپرازول و یبوست
یبوست، یکی از عوارض خفیف داروی پنتوپرازول است و ممکن است برخی افراد را درگیر کند. خوشبختانه این عارضه، مثل عوارض جانبی خفیف بسیاری از داروها ظرف چند روز یا چند هفته برطرف میشود. اما اگر یبوست ناشی از مصرف این دارو به مشکلی آزاردهنده برای شما تبدیل شده است، حتما به پزشک مراجعه کنید.
قرص پنتوپرازول برای نفخ معده
پنتوپرازول عمدتا برای درمان مشکلاتی مثل بازگشت اسید معده به مری مورد استفاده قرار میگیرد و کمکی به بهبود نفخ معده نمیکند. اما خوب است بدانید که احساس نفخ، میتواند یکی از عوارض جانبی این دارو باشد. البته این عارضه جانبی، خیلی شایع نیست و افراد کمی را درگیر میکند.
قرص نولپازا برای قلب
از نظر پزشکی، پنتوپرازول برای درمان و مدیریت بیماریهای قلبی کاربردی ندارد. اما ممکن است برخی از عوارض جانبی آن، قلب را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، مصرف این دارو بیش از 3 ماه ممکن است سطح منیزیم خون را کاهش دهد. کاهش سطح منیزیم خون نیز میتواند باعث تپش قلب یا نامنظم شدن ضربان قلب شود. در صورت مشاهده این علامت، فورا پزشک خود را در جریان قرار دهید.
نکته: خوب است بدانید که داروی دیگری با نام مشابهِ پنتوپرازول، برای کنترل فشار خون بالا، آریتمی قلب و پیشگیری از حمله قلبی تجویز میشود. این دارو، پروپرانولول یا پرانول نام دارد.
آیا قرص پنتوپرازول باعث لاغری میشود؟
برخی افراد با مصرف پنتوپرازول، افزایش وزن و برخی دیگر کاهش وزن را تجربه میکنند. توجه داشته باشید که مصرف این دارو میتواند اِدِم یا نفخ ایجاد کند. این عوارض نیز بهخودیخود باعث افزایش وزن ظاهری میشوند.
مصرف نولپازا در شب
نولپازا را میتوان در هر ساعتی از شبانهروز، از جمله شبها، مصرف کرد. چراکه زمان خاصی بهعنوان «بهترین زمان مصرف» این دارو تعریف نشده است. اما توصیه میشود که پنتوپرازول را هر روز در زمان ثابت و مشخصی مصرف کنید.
نکته: برخی افراد تنها به یک قرص پنتوپرازول نیاز دارند، در حالیکه برخی دیگر روزانه دو قرص مصرف میکنند: معمولا یکی پیش از صبحانه و دیگری شبها پیش از شام. اگر شما هم جزء این دسته از افراد هستید، بهتر است دارو را حداقل ۳۰ دقیقه قبل از غذا مصرف کنید.
پنتوپرازول تزریقی چیست؟
پنتوپرازول تزریقی، معمولا برای افرادی تجویز میشود که دچار آسیب مری هستند و نمیتوانند فرم خوراکی این دارو را مصرف کنند. اگر شما هم جزء این دسته از افراد هستید، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- پیش از تزریق، حتما تمام داروها و مکملهایی را که در حال حاضر مصرف میکنید یا قصد مصرف آنها را دارید، با پزشک در میان بگذارید.
- ممکن است مکملهای آهن با پنتوپرازول تزریقی تداخل داشته باشند. بنابراین هرگز بدون مشورت با پزشک یا داروساز، سراغ مصرف این مکملها نروید.
- در صورت کمبود روی، منیزیم یا کلسیم، سابقه پوکی استخوان و ابتلا به بیماریهای خودایمنی پزشک را در جریان قرار دهید.
عوارض امپول پنتوپرازول در بارداری
به طور کلی مصرف داروی پنتوپرازول در دوران بارداری توصیه نمیشود. زیرا اطلاعات بسیار محدودی درباره ایمنی مصرف آن در این دوره وجود دارد. بنابراین اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، حتما پزشک معالج خود را در جریان قرار دهید.
در صورت باردار شدن حین درمان با پنتوپرازول تزریقی نیز فورا پزشک خود را در جریان قرار دهید.
نولپازا در شیردهی
در حال حاضر مطالعات کافی در خصوص خطرات احتمالی مصرف پنتوپرازول در دوران شیردهی وجود ندارد. بنابراین اگر در این دوران هستید، حتما در مورد مصرف یا عدم مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید.
عوارض پنتوپرازول یا نولپازا
بیشتر افرادی که پنتوپرازول مصرف میکنند، هیچ عارضهای را تجربه نمیکنند. بنابراین این دارو عارضه جانبی شایعی ندارد. احتمال بروز عوارض جانبی غیرشایع نیز کمتر از 1% است. این عوارض عبارتند از:
- سردرد؛
- اسهال؛
- استفراغ؛
- یبوست؛
- خشکی دهان؛
- احساس خستگی.
موارد زیر نیز از جمله عوارض جدی پنتوپرازول هستند. خوشبختانه احتمال بروز این عوارض کمتر از 0.001% است:
- درد مفاصل همراه با بثورات پوستی قرمز، بهویژه در قسمتهایی که در معرض نور خورشید قرار دارند؛
- درد معدهای که بهمرور زمان تشدید شود؛
- زرد شدن سفیدی چشمها یا پوست؛
- تیره شدن ادرار؛
- درد هنگام ادرار؛
- کاهش حجم یا دفعات دفع ادرار؛
- درد پایین کمر؛
- تورم مچ پا؛
- بثورات پوستی؛
- تب بالا؛
- اسهال شدید یا مداوم.
نکته: در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فورا پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
عوارض مصرف طولانیمدت نولپازا
- در صورت مصرف بیشتر از 3 ماه: کاهش سطح منیزیم خون که میتواند باعث احساس خستگی، گیجی، سرگیجه، انقباضهای عضلانی، لرزش و ضربان قلب نامنظم شود؛
- در صورت مصرف بیشتر از 1 سال: شکستگی استخوانها، عفونتهای رودهای و کمبود ویتامین B12. کمبود این ویتامین میتواند باعث احساس خستگی شدید، دردناک و قرمز شدن زبان، زخمهای دهانی و احساس سوزنشوزن شدن اندامها شود.
نکته: این عوارض جانبی همه افراد را درگیر نمیکنند. اما برای اطمینان از سلامتی شما، پزشک معالج معمولا پس از یک سال آزمایشهای لازم را تجویز خواهد کرد.
تداخلات دارویی پنتوپرازول
پیش از مصرف پنتوپرازول، تمام داروهای نسخهای، بدون نسخه، ویتامینها، محصولات گیاهی و مکملهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک برسانید. با این حال داروهای زیر از جمله داروهایی هستند که بیشترین احتمال تداخل دارویی با پنتوپرازول را دارند:
- متوترکسات؛
- وارفارین.
قرص پنتوپرازول 20 برای کودکان قابل استفاده است؟
مصرف یا عدم مصرف پنتوپرازول در کودکان به صلاحدید و نظر پزشک بستگی دارد.
نکته: هرگز این دارو را خودسرانه به کودک ندهید و حتما قبل از هر اقدامی با پزشک مشورت کنید.
پنتوپرازول همان امپرازول است؟
پنتوپرازول و امپرازول دو داروی متفاوت از دسته مهارکنندههای پمپ پروتون هستند و به کاهش میزان اسید معده کمک میکنند. هر دو دارو برای بهبود رفلاکس، زخم معده و دوازدهه، ازوفاژیت فرسایشی و سندرم زولینگر–الیسون استفاده میشوند و گاهی در ترکیب با آنتیبیوتیکها برای درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری نیز به کار میروند.
با این حال این دو دارو، کاربردهای متفاوتی نیز دارند. امپرازول علاوه بر موارد بالا برای سوءهاضمه و پیشگیری از خونریزی دستگاه گوارش فوقانی در بیماران بدحال استفاده میشود. اما پنتوپرازول بیشتر برای رفلاکس، زخم و شرایط افزایش ترشح اسید معده کاربرد دارد.
پنتوپرازول چه تفاوتی با ونوپرازان دارد؟
پنتوپرازول و ونوپرازان هر دو برای کاهش ترشح اسید معده استفاده میشوند، اما در کلاس دارویی متفاوتی قرار میگیرند. پنتوپرازول از مهارکنندههای پمپ پروتون است. اما ونوپرازان از مهارکنندههای اسید رقابتکننده با پتاسیم محسوب میشود.
هر دو دارو برای کمک به درمان سوزش سر دل و ازوفاژیت فرسایشی تجویز میشوند. همچنین ونوپرازان، مانند پنتوپرازول، میتواند در ترکیب با آنتیبیوتیکها به درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری کمک کند. ولی نکته مهم اینجاست که ونوپرازان نسبت به مهارکنندههای پمپ پروتون، در محیط اسیدی پایدارتر است و اسید معده را به صورت قویتر و برای مدت زمان طولانیتری مهار میکند.
لانسوپرازول بهتر است یا پنتوپرازول؟
لانسوپرازول و پنتوپرازول هر دو از مهارکنندههای پمپ پروتون هستند و به کاهش ترشح اسید معده کمک میکنند. از نظر اکثر پزشکان، اثربخشی این دسته از داروها تفاوت چندانی با هم ندارد. بنابراین انتخاب از میان آنها، به شرایط بیمار و نظر پزشک بستگی دارد.
فاموتیدین یا پنتوپرازول؟ کدام موثرتر است؟
فاموتیدین از مهارکنندههای گیرنده H2 است و عمدتا ترشح شبانه اسید معده را کاهش میدهد. اما به طور کلی اثربخشی این دارو، کندتر و ضعیفتر از پنتوپرازول است.
نکته: معمولا پزشکان مصرف همزمان این دو دارو را توصیه نمیکنند. چراکه مهارکنندههای H2 میتوانند در عملکرد مهارکنندههای پمپ پروتون اختلال ایجاد کنند.
فرق پنتوپرازول 20 با 40
پنتوپرازول نیز مانند بسیاری از داروهای دیگر در دوزهای متفاوتی در دسترس است که از جمله آنها میتوان به دوز 20 و 40 میلیگرم اشاره کرد. دوز ۲۰ میلیگرم بیشتر در موارد خفیفتر یا برای درمان کودکان و دوز ۴۰ میلیگرم اغلب جهت درمان رفلاکس و زخم معده شدید و برای بزرگسالان تجویز میشود. در نهایت تعیین دوز دارو، کاملا به نظر پزشک و عواملی مثل سن و وزن بیمار بستگی دارد.
زمان مصرف پنتوپرازول یا نولپازا 40 یا 20
شما میتوانید داروی پنتوپرازول را در هر ساعتی از شبانهروز مصرف کنید. با این حال بهتر است در خصوص بهترین زمان مصرف دوزهای 20 و 40 میلیگرمی این دارو، با پزشک مشورت کنید.
قرص برای اسید معده
داروهای مهارکننده پمپ پروتون مانند امپرازول، پنتوپرازول و… و داروهای مهارکننده گیرنده هیستامینی مانند فاموتیدین برای کاهش ترشح اسید معده استفاده میشوند.
قرص نولپازا و فشار خون
افراد مبتلا به فشارخون باید هر دارویی را تحت نظر پزشک مصرف کنند. پنتوپرازول معمولا زمانی که در دورههای کوتاه مدت و با دوزهای خوراکی استاندارد مصرف شود، برای افراد مبتلا به فشار خون بالا ایمن در نظر گرفته میشود. با این حال، تحقیقات جدیدتر نشان میدهد که مصرف طولانی مدت یا با دوز بالا از مهارکنندههای پمپ پروتون (مانند پنتوپرازول) ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا را کمی افزایش دهد.
سخن پایانی
نولپازا دارویی موثر برای کاهش اسید معده و مدیریت بیماریهایی مانند GERD و ازوفاژیت فرسایشی است. اما انتخاب دوز، زمان مصرف و طول دوره درمان باید متناسب با شرایط هر فرد و صرفا توسط پزشک تعیین شود. آیا تا به حال از این دارو استفاده کردهاید؟ تجربیات خود را در کامنتها با ما در میان بگذارید.
منابع: webmd؛ clevelandclinic، mayoclinic، healthline، mayoclinic، nhs، medlineplus، healthline
