رفاقت برای سلامت
روابط اجتماعی و دوستیهای عمیق نهتنها به سلامت روان کمک میکنند، بلکه با کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن، تقویت سیستم ایمنی و افزایش طول عمر، نقش حیاتی در سلامت جسمی نیز دارند
در دنیایی که بنیان اکثر امور بر ارتباطات نهاده شده است و علم و تکنولوژی با قدرت در راستای گسترش روش های متنوع تر و سهل الوصول تر برای ارتباطات جهانی است، بشر را گریزی نیست مگر آنکه به دایره ارتباطات ورود کرده و گام به گام دنیای نوین حرکت کند.
به طور کلی ارتباطات را می توان در 3 گروه مختلف طبقه بندی کرد:
- ارتباطات صمیمی: با کسانی که شما را دوست دارند و برایتان اهمیت قائل هستند؛ مثل خانواده و دوستان؛
- ارتباطات مبنی بر ملاقات: با کسانی که با آنها به طور مکرر دیدار می کنید، مانند همکاران و یا افراد شاغل در رستوران یا کافه ای که هر از چند گاهی به آنجا مراجعه می کنید.
- ارتباطات جمعی: با افرادی که با آنها وابستگی گروهی یا جمعی دارید، مانند کسانی که در یک انجمن عضویت دارند و یا طرفدار یک تیم مشابه هستند.
باید توجه داشت مفهوم انزوا کاملا جدا و متمایز از تنها بودن است. افراد می توانند تنها زندگی کنند، اما زندگی اجتماعی خوب و ارتباطات گسترده داشته باشند. در مقابل ممکن است فردی در جمع خانواده یا دوستان باشد، اما احساس تنهایی و انزوا کند.
مزایای ارتباطات اجتماعی قوی تر
از مزایای ارتباطات اجتماعی بر سلامت روان می توان به کاهش میزان اضطراب و افسردگی، افزایش عزت نفس و همدلی اشاره کرد.
علاوه بر اینکه این ویژگی ها باعث احساس شادی و رضایت بیشتر در زندگی می شوند، سایرین تمایل بیشتری برای گذران زمان با شما پیدا می کنند، که خود زمینه ساز به وجود آمدن ارتباطات بیشتر می شود؛ بنابراین برقراری ارتباطات اجتماعی موثر و با کیفیت، مجموعه اثرات مثبت جسمی، ذهنی و اجتماعی را برای فرد مهیا می کند.
از طرف دیگر انزوا و گوشه گیری از جامعه و نداشتن ارتباطات اجتماعی می تواند عواقبی اعم از اختلال در الگوی خواب، بالا رفتن فشار خون و کورتیزول و به طبع آن افت سطح ایمنی را در پی داشته باشد. همچنین از منظر ذهنی و روحی نیز فرد به سمت جامعه گریزی، افسردگی و یا حتی افکار خود کشی سوق پیدا می کند.
این مسئله زمانی بیشتر حائز اهمیت می شود که به بررسی در مورد سالمندان پرداخته می شود. این گروه به واسطه محدودیت های حرکتی بیشتر، قابلیت کمتری برای برقراری ارتباطات دارند. همین موضوع می تواند زمینه ساز مشکلات عدیده دیگری شود. مشاهده شده است که سالمندان با ارتباطات گسترده تر کیفیت زندگی بیشتر و رضایت بالاتری دارند و احتمال ابتلا به آلزایمر و به دنبال آن نیاز به حمایت های دولتی در آنها کمتر است.
در آیندهای نزدیک، مسئولیتهای اجتماعی و مدیریتی کشور به نسلهای جوان و نوجوان کنونی واگذار خواهد شد. از این رو، ایجاد و حفظ ارتباطات اجتماعی پویا و سازنده برای این گروه سنی از اهمیت ویژهای برخوردار است. در صورتی که این افراد از ارتباطات اجتماعی مؤثر و سالم محروم شوند، در معرض خطرات بهداشتی و روانشناختی متعددی همچون چاقی، فشار خون بالا و سایر مشکلات جسمانی و ذهنی قرار خواهند گرفت.
این شرایط میتواند نه تنها به سلامت فرد آسیب بزند، بلکه در بلندمدت تأثیرات منفی بر سلامت جامعه و پایداری اجتماعی نیز به همراه خواهد داشت.
برای آشنایی با افراد جدید نیازی نیست حتما به مکانهای خاص بروید یا برنامهریزیهای پیچیدهای داشته باشید. شما میتوانید با افرادی که به طور روزمره در مسیرتان قرار دارند، مانند مسافران همیشگی اتوبوس، کسانی که در باشگاه یا پارک میبینید، یا فروشندگان سوپرمارکت، ارتباط برقرار کنید.
علاوه بر این، پیوستن به تیمهای ورزشی، گروههای پیادهروی، انجمنها و فعالیتهای داوطلبانه نیز فرصتهای مناسبی برای برقراری ارتباط با افراد جدید ایجاد میکند. به عبارت دیگر، همیشه در جامعه رویدادها و فرصتهایی برای ارتباطسازی وجود دارد که میتوان از آنها بهره برد.
توجه داشته باشید که همیشه یک روش برای همه مناسب نیست، بنابراین چند راه مختلف را امتحان کنید تا ببینید کدام یک برای شما بهتر جواب میدهد. اگر اولین تلاش نتیجه نداد، ناامید نشوید و راه دیگری را امتحان کنید.
هدف از ایجاد ارتباط اجتماعی این است که وقت، تجربهها و داستانهایتان را با دیگران به اشتراک بگذارید و شنونده خوبی هم باشید. با گذشت زمان، شما شبکهای از افراد میسازید که به طور متقابل به یکدیگر اهمیت میدهند. این ارتباطات هم به سلامت روان و هم به سلامت جسمتان کمک می کند. به عبارت دیگر، برقراری و حفظ روابط اجتماعی سالم، به رشد و رفاه کلی فرد کمک میکند و میتواند به پیشگیری از مشکلات روانی و جسمانی نیز منجر شود.
تالیف: دکتر آرمان موسی پور (داروساز)