دکتر سمیرا مستشاری (داروساز)

دیابت بیماری‌ مزمنی است که در آن قند خون بیشتر از حد طبیعی می‌شود. این مشکل معمولاً به دو دلیل رخ می‌دهد:

1. بدن نمی‌تواند به اندازه کافی انسولین تولید کند (دیابت نوع 1).
2. بدن نمی‌تواند به ‌خوبی از انسولین استفاده کند (دیابت نوع 2).

خوشبختانه در سال‌های اخیر، داروهای جدید و مؤثری تولید شده‌اند که به کنترل قند خون کمک می‌کنند و مشکلات جانبی دیابت مانند چاقی یا بیماری‌ های قلبی را کاهش می‌دهند. این داروها شامل قرص‌ ها (خوراکی) و تزریقات هستند. در ادامه به توضیح در خصوص این داروها و نحوه عملکرد آنها می‌پردازیم.

داروهای خوراکی جدید و نحوه عملکرد آنها

1. قرص‌ هایی که قند اضافی را از طریق ادرار خارج می‌کنند
   این داروها به کلیه ‌ها کمک می‌کنند که قند اضافی موجود در خون را از راه ادرار دفع کنند. به زبان ساده، کلیه‌ها مثل یک فیلتر عمل می‌کنند که معمولاً قند را به بدن برمی‌گردانند، اما این داروها این فیلتر را باز می‌کنند تا قند از بدن خارج شود.
   • فایده:  کاهش قند خون و بهبود سلامت قلب و کلیه‌ها.
   • مثال: مانند این است که این داروها کمک کنند تا که بدن از یک “راه خروجی” برای خلاص شدن از قند اضافی استفاده کند.
2. قرص ‌های تقویت‌کننده هورمون ‌های طبیعی کنترل قند
   بدن انسان هورمون ‌هایی دارد که بعد از غذا خوردن، باعث ترشح انسولین و کاهش قند خون می‌شوند. این داروها کمک می‌کنند تا این هورمون‌ها بهتر عمل کنند. همچنین، سرعت تخلیه غذا از معده را کم می‌کنند تا فرد دیرتر گرسنه شود.
   • فایده: کنترل قند خون، کاهش اشتها و کمک به کاهش وزن.
   • مثال: مانند این است که دارو به بدن دستور می‌دهد “آرام‌تر غذا را هضم کن و اجازه بده قند خون با آرامش کنترل شود.”
3. قرص ‌های تحریک‌کننده تولید انسولین
   این دسته از داروها به بدن کمک می‌کنند انسولین بیشتری ترشح کند. انسولین هورمونی است که باعث می‌شود قند وارد سلول‌ها شود و انرژی تولید کند.
   • فایده: کاهش قند خون بدون نیاز به تزریق انسولین.
   • مثال: مثل این است که دارو به لوزالمعده (محل تولید انسولین) یادآوری کند که “کمی بیشتر کار کن و انسولین بساز.”

داروهای تزریقی جدید و نحوه عملکرد آنها

1. دارو های تزریقی که قند خون را کنترل کرده و وزن را کاهش می‌دهند
   این داروها از هورمون‌های طبیعی بدن تقلید می‌کنند که وظیفه‌شان کنترل قند خون و کاهش اشتها است. با تزریق این داروها:

1. • بدن انسولین بیشتری تولید می‌کند.
   • فرد کمتر احساس گرسنگی می‌کند.
   • سرعت هضم غذا کمتر می‌شود و قند خون به آرامی بالا می‌رود.

1. • فایده: کنترل قند خون و کاهش وزن هم‌زمان.
   • مثال: مانند این است که دارو به بدن می‌گوید “آرام غذا بخور، بیشتر از انسولین استفاده کن و کمتر گرسنه شو.”
2. انسولین‌ های جدید که اثر طولانی دارند
   انسولین‌های جدید به شکلی طراحی شده‌اند که به‌آرامی در بدن آزاد می‌شوند و قند خون را در طول روز کنترل می‌کنند.
   • فایده: نیازی نیست بیمار چند بار در روز تزریق کند و احتمال افت ناگهانی قند خون کمتر می‌شود.
   • مثال: این انسولین‌ها مانند یک منبع آب‌پاش هستند که به‌آرامی و در طول روز آب (انسولین) را پخش می‌کنند تا همه گیاهان (سلول‌های بدن) به‌اندازه کافی از آن استفاده کنند.
3. داروهای ترکیبی که هم ‌زمان دو کار انجام می‌دهند
   جدیدترین داروهای تزریقی به‌طور هم‌زمان دو وظیفه مهم را انجام می‌دهند:

• افزایش تولید انسولین و کنترل قند خون.
• کاهش اشتها و کمک به لاغر شدن.

این داروها بسیار مؤثر هستند و برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که اضافه‌ وزن دارند، تحول بزرگی محسوب می‌شوند.

        فایده: کنترل سریع‌تر و مؤثرتر قند خون و کمک به کاهش وزن.

نتیجه‌گیری

با پیشرفت ‌های اخیر در درمان دیابت، داروهای جدید کمک می‌کنند تا قند خون بهتر و راحت‌تر کنترل شود. برخی از این داروها قند را از طریق ادرار دفع می‌کنند، برخی به بدن کمک می‌کنند تا بیشتر انسولین تولید کند و بعضی دیگر هم‌زمان قند خون را کاهش می‌دهند و وزن را کنترل می‌کنند.

اگر شما یا عزیزانتان به دیابت مبتلا هستید، بهتر است با پزشک خود درباره این داروها مشورت کنید تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید. این پیشرفت ‌ها امید تازه‌ ای برای زندگی سالم‌تر بیماران دیابتی فراهم کرده‌اند.